Imię: Gustaw Nazwisko: Kerszman
- NIE
- Mężczyzna
- Gustaw
- Kerszman
- Henryk Małecki
- 1932-00-00
- Warszawa
- Tak
- Spoza Warszawy
- Białystok ul. Sienkiewicza 44
- Warszawa ul. Dynasy; Filtrowa; Plac Trzech Krzyży; Chmielna; Kaniowska
- Żyd
- dobry
- w mieszkaniu
- donos/denuncjacja
-
Mieszkał w Białymstoku. Ojciec Józef Kerszman był okulistą, ordynatorem w szpitalu, miał też prywatna praktykę w domu. Matka Anna z domu Zeligman była romanistką, pomagała mężowi w gabinecie. Ojciec uczył go patriotycznych piosenek polskich. Gustaw miał wychowawczynię w domu, zaczął chodzić do szkoły polskiej w czasie wojny, ale po dyskryminacji, z powodu pochodzenia, przez polskie dzieci, rodzice przenieśli go do szkoły rosyjskiej. W 1941 r. poszedł z rodzicami do getta. Getto białostockie nie było szczelnie zamknięte i sytuacja żywnościowa w nim nie była bardzo ciężka. Ojciec nadal pracował w szpitalu. Dziadek Zeligman, przedwojenny dyrektor szkoły, uczył Gustawa matematyki i polskiego.Jesienią 1942 r. rodzice zaczęli planować wydostanie się z getta. W lutym 1943 r., w czasie wielkiej akcji, siedzieli w schronie na strychu. Potem ojciec umieścił Gustawa, i inne znajome dzieci, w szpitalu. Ponieważ byli znani w Białymstoku i okolicach, postanowili wyjechać do Warszawy. Gustaw z mamą wyjechali na Wielkanoc 1943 r., z przewodnikiem jako przemytnicy żywności, mieli dokumenty po osobach zaginionych. W Warszawie mieszkali przez krótki czas u pani Dudkowej, nauczycielki, a później na Dynasach u pani Grabisz mającej podwójne obywatelstwo polsko-amerykańskie. Później przyjechał do Warszawy ojciec. Nie mogli już mieszkać tam we trójkę. Znaleźli pokój u znanej wróżki pani Banu, na Filtrowej. To było duże mieszkanie, w kilku pokojach mieszkali inni Żydzi. Pewnego razu przyszli dwaj niemieccy szmalcownicy, w domu był z Gustawem ojciec, matki nie było. Kiedy matka wróciła, powiedziała, że jest klientką wróżki i zostawiła u niej na chwilę dziecko. Ojciec wykupił się zegarkiem. Mieszkanie było spalone. Zamieszkali na krótko na Pl. Trzech Krzyży u rodziny folksdojczów, którzy ukrywali Żydów dla pieniędzy. Potem znaleźli inne lokum na Chmielnej u kontrolera tramwajów Fijałkowskiego. Ten ich zadenuncjował. Przyszli Niemcy i zabrali całą trójkę na posterunek. Ojciec, który miał inne nazwisko okupacyjne niż żona i syn, przyznał się od razu, że jest Żydem, ale podał zmyślone nazwisko żydowskie i powiedział, że nic go nie łączy z kobietą z dzieckiem. Matka i Gustaw nie przyznawali się do swojego pochodzenia. Gustawa usiłowano złamać bijąc i grożąc, że go zastrzelą jeśli się nie przyzna, ale był twardy. zabrano ich na Szucha do gestapo. Noc spędzili w tzw. tramwaju. Potem ich przesłuchiwano, sprawdzono penisa Gustawa. Jeden z przesłuchujących ich żandarmów był, nie wiedzieć czemu, życzliwy. Ale zaprowadził ich do pokoju Brandta, a ten spojrzawszy na Annę Kerszman stwierdził, że jest ona aryjką. Oddano Annie dokumenty i wypuszczono ją z synem. Józef Kerszman został zatrzymany. Wrócili na krótko znów do pani Grabisz na Dynasy. Potem mieszkali u pana Kozubowskiego, znajomego lekarza z Białegostoku. Tam znów przyszli niemieccy szmalcownicy, nasłani przez torturowaną znajomą z Białegostoku. Matka wykupiła się dużą sumą pieniędzy. Po wielokrotnym zmienianiu mieszkań, Anna i Gustaw Kerszmanowie trafili do pułkownikowej Jasińskiej, na Kaniowską. Tam mieszkali do końca powstania warszawskiego. Po powstaniu trafili do Pruszkowa, potem do Skierniewic. Po wojnie mieszkał w Łodzi. Ukończył mikrobiologię na Uniwersytecie Łódzkim.
- powstanie w getcie, powstanie warszawskie, przed wojną, w getcie
- donos, działania Niemców, działania Polaków, mieszkaniowe
- dzieci, gestapo/żandarmeria, kontakty z innymi Żydami, obcy człowiek, pomoc długotrwała, pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, z papierami aryjskimi, znajomi
-
Powiązane źródła:
-
Powiązani ludzie:
-
Grabisz
nieznane
(Obcy / Pomagający)
Wiele lat mieszkała z mężem w Ameryce. Przyjechali do Polski przed wojną. Nie obawiali się żadnych represji ze stron...
-
wróżka
Banu
(Obcy / Pomagający)
W czasie wojny wynajmowała pokoje, w swoim dużym mieszkaniu na Filtrowej, wielu Żydom. Między innymi mieszkali u nie...
-
Kerszman
Józef
(ojciec)
Syn kupca z Lublina. Ukończył w Warszawie medycynę, był znanym okulistą w Białymstoku i ordynatorem w szpitalu. Ożen...
-
Dwaj bracia folksdojcze
nieznane
(Obcy / Pomagający)
Cała ich rodzina podpisała folkslistę. Mieli dwa mieszkania, w tym jedno na Pl. Trzech Krzyży. W obu mieszkaniach wy...
-
Fijałkowski
nieznane
(Obcy / Denuncjujący / Pomagający)
Kontroler tramwajów. Wynajął pokój rodzinie Kersznerów, Annie, Józefowi i Gustawowi, za niewygórowaną cenę, ale kaza...
-
Dudkowa
nieznane
(Znajomy / Pomagający)
Była wychowawczynią córki jednego z lekarzy białostockich. Wiosną 1943 r. przyjęła do siebie Annę Kerszman z synem G...
-
Kozubowski
nieznane
(Znajomy / Pomagający)
Były sąsiad Józefa Zeligmana, dyrektora gimnazjum w Białymstoku. U niego mieszkała przez pewien czas Anna Kerszman z...
-
Kerszman
Anna
(matka)
Córka Józefa Zeligmana, dyrektora prywatnego gimnazjum w Białymstoku. Była romanistką. Wyszła za mąż za znanego okul...
-
Jasińska
nieznane
(Obcy / Denuncjowany)
Żona płk. Jasińskiego. Wynajęła pokój Annie i Gustawowi Kerszmanom, gdzie mieszkali do końca powstania warszawskiego.
Powiązane miejsca:
-
Dynasy
Mieszkanie pani Grabisz, obywatelki polskiej i amerykańskiej, gdzie mieszkał Gustaw Kerszman z matką Anną, po przyje...
-
Filtrowa
Mieszkanie wróżki Banu, na Filtrowej.
-
Plac Trzech Krzyży
Mieszkanie rodziny folksdojczów, która wynajmowała pokoje Żydom za pieniądze.
-
Chmielna
Mieszkanie kontrolera tramwajów Fijałkowskiego.
-
Al. Szucha
Na komisariat zabrano Józefa, Annę i Gustawa Kreszmanów z mieszkania Fijałkowskiego, który ich wydał. Później przewi...
-
nieznana
Mieszkanie pani Dudek, byłej wychowawczyni córki jednego z lekarzy białostockich.
-
nieznana
Mieszkanie dra Kozłowskiego, byłego sąsiada Józefa Zeligmana w Białymstoku.
-
Kaniowska
Mieszkanie pułkownikowej Jasińskiej na Kaniowskiej.
Powiązane wydarzenia:
- Gustaw Kerszman z mamą Anną wyjechali z getta białostockiego na Wi... 1943-04 (POMOC / płatna / długotrwała) ,
- Kiedy do Anny i Gustawa Kerszmanów dołączył mąż i ojciec, Józef Ke... 1943 (POMOC / SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / płatna / mieszkanie/kryjówka) ,
- Po wizycie szmalcowników na Filtrowej, Józef, Anna i Gustaw musiel... (POMOC / płatna / mieszkanie/kryjówka) ,
- Józef, Anna i Gustaw Kerszmanowie mieszkali przez pewien czas na C... (POMOC / płatna / mieszkanie/kryjówka / Zagrożenie) ,
- Po donosie zrobionym przez Fijałkowskiego, przyszli do mieszkania... (Denuncjacja / na skutek donosu Polaków) ,
- Zaraz po przyjeździe z getta białostockiego, Anna Kerszman z synem... (POMOC / mieszkanie/kryjówka) ,
- Anna Kerszman z synem Gustawem mieszkali przez pewien czas u dra K... (POMOC / SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / mieszkanie/kryjówka / domowe) ,
- Po wielokrotnym zmienianiu mieszkań, Anna i Gustaw Kerszmanowie tr... (POMOC / płatna / mieszkanie/kryjówka) ,
-
Grabisz
nieznane
(Obcy / Pomagający)