Imię: Władysław (Adam) Nazwisko: Iwaszczukiewicz (Gelbard)
- NIE
- Mężczyzna
- Władysław (Adam)
- Iwaszczukiewicz (Gelbard)
- Adam Gelbard
- 1923-10-14
- Chełm
- Tak
- Spoza Warszawy
- Chełm ul. Reformacka 2
- Leszczyńska; Wąski Dunaj; Mickiewicza; Miodowa
- Żyd
- dobry
- wyższe
- w mieszkaniu
- pieniądze
- donos/denuncjacja, szantaż/szmalcowanie zakończone wykupieniem
-
Władysław Iwaszczukiewicz a wł. Adam Gelbard pochodzi z licznej, zasymilowanej rodziny, z tradycjami lekarskimi. Pięcioro rodzeństwa ojca było lekarzami. W domu mówiło się po polsku, mieszkali w Chełmie w domu dziadka. Ojciec, lekarz dentysta, oficer wojska polskiego, zginął w obozie w Sumie. Został z matką i siostrą, musiał przejąć opiekę nad rodziną. Przeprowadzili się do getta na ul. Pocztową róg Zamojskiej. Getto w Chełmie było otwarte, nie otoczone murem. Zaczął pracę najpierw jako urzędnik pomocniczy w gminie, a później w koszarach niemieckich jako pomocnik mechanika. W koszarach poznał pana Iwaszczuka, Polaka, który sprzedał mu swój dowód, dopisując do nazwiska końcówkę '-iewicz', a Władysław zamienił zdjęcia. Matka z siostrą ukrywały się w Chełmie. Po nasilających się represjach wobec Żydów, postanawia wraz z matką i siostrą wyjechać do Warszawy. W pociągu spotykają handlarkę, przedstawiają się jej jako rodzina wysiedleńców z zamojskiego, a ona proponuje im nocleg u siebie do czasu znalezienia jakiegoś mieszkania. Władysław szuka mieszkań z ogłoszeń w gazecie, nie zawsze kończy to dobrze. W pierwszym, wynajętym z ogłoszenia na Wąskim Dunaju, zaraz po wprowadzeniu się, przychodzą granatowi policjanci i zabierają im wszystkie pieniądze. Następnie było dozorcostwo, też z ogłoszenia. Za mieszkanie w piwnicy willi na Mickiewicza - sprzątanie i opieka nad dziećmi. Właściciel mieszkania załatwił Władysławowi pracę w fabryce tekstylnej na Bielańskiej. Na Żoliborzu mieszkali przez miesiąc, do czasu otrzymania przez gospodarza anonimu. Potem Władysław mieszkał na Miodowej, kątem u starszej pani ,w jej pokoju na kozetce. Zaczął nową pracę jako pomocnik elektryka u niemieckiego inżyniera Lindera, na ul. Puławskiej. Później znalazł pracę w Łomiankach w fabryce resorów. Tam pracował już do powstania warszawskiego. Kolega z pracy zaproponował mu mieszkanie razem w swojej kawalerce na Łuckiej 26. Mieszkał tam z kolegą do powstania warszawskiego, a kolega nie wiedział o jego pochodzeniu. W tym czasie, dzięki mężowi kuzynki, Wierzbowskiemu, wstąpił do AK. Wierzbowski zajmował się pomocą finansową dla potrzebujących pomocy rodzin akowców. W ten sposób otrzymywały pieniądze matka i siostra Władysława. W dniu wybuchu powstania warszawskiego znalazł się przypadkiem na pl. Trzech Krzyży i zgłosił się do najbliższej placówki powstańczej na ul. Książęcą. Po wojnie skończył prawo, pracował najpierw jako prokurator, a później adwokat. Mieszkał w Rdomiu, zmarł 28.07.2010 r.
- działania Niemców, działania Polaków, konspiracja, mieszkaniowe, pomoc, praca, szantaż, szmalcownictwo
- konspiracja polska, kontakty z innymi Żydami, obcy człowiek, pomoc długotrwała, pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, praca, szantażysta/szmalcownik, z papierami aryjskimi, znajomi
-
Powiązani ludzie:
-
nieznane
handlarka z pociągu
(Obcy / Denuncjowany)
Zaproponowała nocleg poznanej w pociągu rodzinie Władysława Iwaszczukiewicza.
-
Gelbard
Alina
(rodzeństwo)
Siostra Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda), po nasileniu się akcji represyjnych wobec Żydów, wyjeżdża wraz...
-
Gelbard
Sara
(matka)
Matka Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda), żona lekarza dentysty wojskowego, córka starszego felczera, któr...
-
starsza pani
(Obcy / Pomagający)
Starsza pani mieszkała w swoim jednopokojowym mieszkaniu na ul. Miodowej, razem z kuzynka i jej córkami. Na pewien o...
-
granatowy policjant NN
(Obcy)
Granatowy policjant pracujący w komisariacie na Starym Mieście pozwolił wyjść na wolność, zatrzymanym na Podwalu, ma...
-
Nieznane (kolega Władysława Iwaszczukiewicza)
(Znajomy / Pomagający)
Kolega z pracy Władysława Iwaszczukiewicza (Adam Gelbard). Obaj panowie pracowali w Łomnej w fabryce łożysk. Kolega...
Powiązane miejsca:
-
Leszczyńska
W mieszkaniu handlarki nocował kilka nocy Władysław Iwaszczukiewicz (Adam Gelbard) z matką i siostrą, po przyjeździe...
-
Wąski Dunaj
Wynajęte z ogłoszenia mieszkanie, przez pośrednika. Tam, pierwszego dnia po wprowadzeniu, została doszczętnie ograbi...
-
Mickiewicza
Mieszkanie w piwnicy w willi na Mickiewicza. Tam zamieszkał Władysław Iwaszczukiewicz (Adam Gelbard) z matką i siost...
-
Miodowa
W mieszkaniu starszej pani na Miodowej mieszkał przez pewien czas Władysław Iwaszczukiewicz (Adam Gelbard). Był to j...
-
Podwale
Na Podwalu czekały na Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda) jego matka i siostra. Miały dokumenty aryjskie.
-
Łucka 26
Kawalerka kolegi z pracy Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda).
Powiązane wydarzenia:
- Spotkana w pociągu, z Chełma do Warszawy, handlarka zaproponowała... (POMOC / nieodpłatna / jednorazowa/krótkotrwała) ,
- Władysław Iwaszczukiewicz (Adam Gelbard) wynajął z ogłoszenia, prz... (SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / domowe) ,
- Na ul. Mickiewicza, w mieszkaniu w piwnicy willi, mieszkał Władysł... (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- W mieszkaniu starszej pani na Miodowej mieszkał przez pewien czas... (POMOC / płatna / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- Matka i siostra Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda) czeka... (Zagrożenie) ,
- W kawalerce kolegi z pracy na ul. Łuckiej 26 , mieszkał do powstan... (POMOC / nieodpłatna / długotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
-
nieznane
handlarka z pociągu
(Obcy / Denuncjowany)