Imię: Eliahu Nazwisko: Gutkowski

  • TAK
  • Mężczyzna
  • Eliahu
  • Gutkowski
  • 1900-06-01
  • 1943
  • Kalwaria
  • Warszawa

  • Urodzony 1.06.1900 r w Kalwarii na Litwie. Mieszkaniec Łodzi. Syn rabina Jakowa Gutkowskiego. Na początku okupacji przybył do Warszawy. Działacz Poalej Syjon. Nauczyciel historii w konspiracyjnym gimnazjum Droru. Redagował wraz z Icchakiem Cukiermanem literacko-historyczny esej: "Martyrologia i bohaterstwo Żydów w świetle współczesności" - pierwszą wydaną na powielaczu książkę, która ukazała się za okupacji. Lektor na seminariach Droru. Z Emanuelem Ringelblumem stworzył i rozwinął tajne archiwum warszawskiego getta "Oneg Szabat". Redagował biuletyny archiwum. Pozostawał w bliskich i ideowych kontaktach z organizacją Dror i jej członkami. W sierpniu 1942 r. udało mu się uciec z transportu do Treblinki i wrócić do Warszawy. W dniach powstania kwietniowego zginął w kanałach, kiedy szukał drogi na aryjską stronę. Wraz z nim zginęła jego żona Luba i ich mały synek Gabriel Zow. Wiele jego utworów i rękopisów zachowało się w tajnym archiwum "Oneg Szabat".

  • działacze, nauczyciele, prasa

  • Wspomnienia Cywii Lubetkin, jednej z najwybitniejszych postaci żydowskiego ruchu oporu i powstania w getcie warszawskim, to zapis jej relacji z okresu okupacji. Po przyjeździe po wojnie do Palestyny, chcac by pamięć o wydarzeniach, w których brała udział, nie zaginęła, opowiadała na spotkaniach w kibucach o tym, jak zagłada przebiegała i co ludzie z jej środowiska czynili, by się jej - bez szans na zwycięstwo - przeciwstawić. Opis samego powstania w getcie jest główną i najbardziej wstrząsającą częścią wspomnień. Uznawane są powszechnie za jedno z najważniejszych źródeł do historii powstania.

  • 41, 169, 177