Imię: Irma Nazwisko: Grundland
- NIE
- Kobieta
- Irma
- Grundland
- Morgenstern
- Barbara Nasarzewska, Nosarzewska
- 1933-09-30
- Warszawa
- Tak
- Z Warszawy
- Grochów, Śródmieście
- Mokotowska 24; Ceglana 7; Szczęśliwa; Ossowska 32/15
- Żyd
- inna, na powierzchni, skrytka w mieszkaniu
- pieniądze
- inne zagrożenie, na ulicy, rozpoznanie
-
Córka Józefa – Szulima i Felicji z domu Zantman. Jej ojciec jest inżynierem. Zostają wysiedleni z Mokotowskiej do getta; mieszkają z krewnymi; rodzina się jednak wykrusza, zostaje Irma, jej rodzice i kuzyn Lucio, siostrzeniec Józefa Morgensterna, którym rodzice Irmy opiekują się po śmierci rodziców. Oboje pracują w szopie, dzieci czasem towarzyszą im w pracy, gdzie kryją się w schowkach. W 1943 Morgensternowie nawiązują kontakt ze znajomym, Antopolskim, przez niego poznają Eliasza Pietruszkę, granatowego policjanta, który pomaga Żydom, m.in. wyprowadza dzieci z getta. W lutym Pietruszka zabiera Irmę do swojego domu; ma później wyprowadzić Lucia i Morgensternów, już ich jednak nie zastaje. Ukrywa fakt śmierci rodziców przed Irmą. Przez dwa miesiące dostaje za opiekę nad dziewczynką pieniądze, po śmierci Morgensternów przechowuje ja bezinteresownie. Z powodu podejrzliwości sąsiadów musi ją wywieźć do wsi Boryczówka koło Tarnopola; mieszka tam jego siostra, Ludwika Pietruszka. Kobieta jest samotna, traktuje Irmę jak córkę. W 1945 zostają przesiedlone na Ziemie Zachodnie, do miejscowości Rudna koło Lubina. Po wyzwoleniu po Irmę zgłasza się jej daleka krewna, Goldsztajnowa. Irma mieszka w Warszawie, robi maturę, zaczyna pracę w przedsiębiorstwie Ciech. Po śmierci ciotki wychodzi za mąż (1954), rok później rodzi się jej syn. Wyjeżdża z rodziną z Polski, początkowo do Izraela, później do USA.
- w getcie, wysiedlenie
- działania Niemców, działania Polaków, likwidacja getta, mieszkaniowe, pomoc, życie prywatne/życie codzienne
- atmosfera, dzieci, gospodarze, inna pomoc, kontakty z innymi Żydami, obcy człowiek, pomoc długotrwała, pomoc indywidualna , pomoc lokalowa, pomoc od Żydów, pomoc rzeczowa, znajomi
-
Powiązani ludzie:
-
Pietruszka
Eliasz
(Pomagający)
Był granatowym policjantem. W październiku/listopadzie 1942 r. przechodząc ul. Stawki zobaczył grupę gestapowców bij...
-
Pietruszka
Ludwika
(Pomagający)
Siostra granatowego policjanta, Eliasza Pietruszki. W maju 1943 Eliasz przywozi Irmę Morgenstern, którą opiekował si...
-
Morgenstern
Józef (Szulim)
(RODZINA / ojciec)
Inżynier. Jego żoną jest Felicja, z domu Zantman. Mają córkę Irmę, urodzoną w 1933. Po wybuchu wojny przeżywają licz...
-
Morgenstern
Felicja
(Znajomy / matka)
Żona Józefa, matka Irmy Grundland. Po wybuchu wojny przeżywa z rodziną liczne rewizje niemieckie; zostają wysiedleni...
-
Susman
Lucio [Lusio]
(RODZINA / kuzyn)
Siostrzeniec Józefa Morgensterna. Jego ojciec umarł w 1938. Po wybuchu wojny, w 1939, jego matka zginęła, wyrzucona...
-
Zantman
Ruchla
(babka)
Matka Felicji Morgenstern, babcia Irmy Grundland. W pierwszym okresie getta mieszka razem z Józefem, Felicją i pozos...
-
Antopolski
Mieczysław "Leon"
(Znajomy / Pomagający)
Mieczysław "Leon" Antopolski w czasie powstania w getcie został wywieziony do Treblinki, i udało mu się w...
-
Morgenstern
Natan
(RODZINA / dziadek)
Dziadek Irmy Morgenstern. Mieszkał z jej rodziną razem w getcie. Zginął w czasie Wielkiej Akcji - został zastrzelony...
Powiązane miejsca:
-
Osowska 32/15
Eliasz Pietruszka wyprowadza z getta 10-letnią Irmę Morgenstern.
-
Szczęśliwa 7
Na Szczęśliwą 7 został przeniesiony w 1942 r., po pierwszej akcji wysiedleńczej, szop OXACO.
-
Ossowska 36
Eliasz Pietruszka pomagał Żydom, przechowywał ich także w swoim mieszkaniu.
-
Nieznana [mieszkanie Morgensternów]
Pierwsze mieszkanie rodziny Morgenstern w getcie.
Powiązane wydarzenia:
- Eliasz Pietruszka wyprowadza z getta przez mur 10-letnią Irmę Morg... 1943-02 (POMOC / długotrwała / mieszkanie/kryjówka / dokumenty/papiery / pomoc w nagłych wypadkach) ,
- Od lutego 1943 Eliasz Pietruszka przechowuje u siebie 10-letnią Ir... 1943-05 (POMOC / długotrwała / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach) ,
- Irma Grundland mieszka z rodzicami na Szczęśliwej; jej matka szyje... 1942 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach / pomoc innym Żydom / Zagrożenie) ,
- Felicja i Józef Morgensternowie często zabierają ze sobą Irmę i Lu... 1942 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach / Zagrożenie) ,
- Irma zapada na koklusz, choroba ma ciężki przebieg. Idzie z matką... 1942 (mieszkanie/kryjówka / Zagrożenie) ,
- Ze względu na coraz bardziej niebezpieczną sytuację w getcie Felic... 1943 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach) ,
- Na długo przed ustalonym wyjściem z getta Irmy, matka odpytuje ją... 1942-02 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach) ,
- Irma Grundland mieszka u Eliasza Pietruszki, który ma troje dzieci... 1943 (POMOC / nieodpłatna / długotrwała / mieszkanie/kryjówka / inna pomoc) ,
- Irma Morgenstern z rodzicami Josefem i Felicją musieli przenieść s... (mieszkanie/kryjówka) ,
- Josef i Felicja Morgenstern pracowali w szopie OXACO. Josef przysz... 1942 (mieszkanie/kryjówka / Zagrożenie) ,
-
Pietruszka
Eliasz
(Pomagający)