Imię: Marian Nazwisko: Filar (2)
- (1, 2) TAK
- (1, 2) Mężczyzna
- (1) Marian , (2) Marian
- (1) Filar , (2) Filar
- (1) 1917-12-17
- (1) Warszawa
-
- (1) Tak
- (1) Z Warszawy, (2) Brak informacji
-
- (1) Śródmieście
- (1) Gęsia 18
- (1) Sienna 72, Miła 7
-
- (1) wyższe
-
(1)
Syn Estery z d. Frenkel i Abrahama Filara. Miał 6 starszego rodzeństwa. Ojciec był przedsiębiorcą, prowadził sklep z odzieżą na ul. Gęsiej 8. Matka zaszczepiła dzieciom miłość do muzyki, kilkoro z nich grało na pianinie i na skrzypcach. Marian był wybitnie zdolny, zaczął grać na pianinie w wieku 4 lat. Swój pierwszy publiczny koncert dał w wieku sześciu lat. W wieku dwunastu lat grał z Orkiestrą Filharmonii Narodowej, a następnie studiował u wybitnego polskiego pianisty i pedagoga Zbigniewa Drzewieckiego w Państwowym Konserwatorium Muzycznym. Po wybuchu wojny wyjechał z batem i jego rodziną do Lwowa, gdzie studiował i koncertował. W 1941 r, po wybuchu wojny rosyjsko-niemieckiej, wrócił do rodziny do warszawskiego getta. Marian pracował przez jakiś czas na placówce na dworcu Zachodnim, ale dawał również koncerty w getcie. W czasie powstania z kilkoma członkami rodziny kryli się w przygotowanym bunkrze. Zostali znalezieni i zabrani na Umschlagplatz. Matka z siostrą i żoną Joela zostały wywiezione, a Marian ze starszym bratem Joelem wysłany na Majdanek. Później byli w obozie pracy w Skarżysku, w Buchenwaldzie, Schlieben, Bautzen i Nicksdorf, gdzie zostali wyzwoleni. Wrócili do Łodzi, i po odnalezieniu brata Michała, który wrócił z Syberii, wyjechali do Niemiec. Po wyzwoleniu Filar mógł wznowić karierę, studiując u znanego niemieckiego pianisty Waltera Giesekinga. W 1950 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, a wkrótce potem koncertował z Eugene Ormandy i Philadelphia Orchestra. Zadebiutował w Carnegie Hall w Nowy Rok 1952. Został kierownikiem wydziału fortepianu w Settlement Music School w Filadelfii, a później profesorem muzyki na Temple University, kontynuując występy z Philadelphia Orchestra, Chicago Symphony Orchestra, Narodową Orkiestrą Symfoniczną i wieloma innymi. Zmarł w 2012 roku.
(2)
Wydał wspomnienia pt. "From Buchenwald to Carnegie Hall" (University of Mississippi Press, 2003).muzyk
-
- (1) powstanie w getcie, w getcie, wysiedlenie
-
- (1) społeczne, życie prywatne / życie codzienne
-
(1)
Wykorzystano równieź wspomnienia Mariana Filara "From Buchenwald to Carnegie Hall" (University of Mississippi Press, 2003).
-
Powiązane źródła:
-
(2) 202
-
Powiązani ludzie:
-
Filar
Helena (Hinda)
(RODZINA / rodzeństwo)
Córka Estery z d. Frenkel i Abrahama Filara. Miała 6 rodzeństwa. Rodzina była bardzo muzykalna, kilkoro rodzeństwa g...
-
Filar
Estera
(RODZINA / matka)
Żona Abrahama Filara. Mieli 7 dzieci. Bardzo muzykalna, zaszczepiła dzieciom miłość do muzyki. W czasie wojny była w...
-
Filar
Abraham
(RODZINA / ojciec)
Kupiec, żonaty z Esterą z d. Frenkel. Mieli 7 dzieci. W czasie wojny był z rodziną w getcie warszawskim. Został wywi...
-
Filar
Joel
(RODZINA / rodzeństwo)
Syn Abrahama i Estery z d. Frenkel. Miał sześcioro młodszego rodzeństwa. Żonaty z Alą z d. Tenenwurcel. Razem z brat...
-
Filar
Ala
(RODZINA / powinowaty)
Żona Joela Filara. Została zabrana na Umschlagplatz i wywieziona razem z jego matką i siostrą, po wykryciu ich bunkr...
-
Filar
Ignaz (Izaak)
(RODZINA / rodzeństwo)
Syn Estery z d. Frenkel i Abrahama. Miał 6 rodzeństwa. Był inżynierem, żonaty z Miną, ojciec 3-letniego Kubusia. W g...
-
Filar
Mina
(RODZINA / powinowaty)
Żona Ignaza Filara, matka 3-letniego Kubusia. Wszyscy troje zginęli w Treblince.
-
Filar
Kubuś (Jakow)
(RODZINA / kuzyn)
Syna Miny i Ignaza Filarów. Razem z rodzicami zginął w Treblince.
-
Neuteich
Marian
(Współpracownik)
Młody wiolonczelista. Był jednym z dyrygentów orkiestry synfonicznej w getcie warszawskim.
-
Zajdel
Dawid
(Współpracownik)
Młody skrzypek, na koncercie 31-01-42na koncercie w 03-43gra koncert Czajkowskiego na koncercie 28-03-42
-
Ajzensztadt
Marysia
(Współpracownik)
śpiewaczka, na koncercie 2-06-41: ludowe pieśni żydowskie i hebrajskiesłowik dzielnicy żydowskiej - w Defiladzie Art...
-
Nieznane
Stan[isław]
(Znajomy / Pomagający)
Kolega Mariana Filara z konserwatorium, Polak. Zobaczył, że Niemcy biją pracujących na dworcu Żydów, i rozpoznał wśr...
-
Nieznane [ojciec Stanisława]
(Znajomy / Pomagający)
Ojciec kolegi Mariana Filara z konserwatorium, kolejarz. Jego syn zobaczył, że Niemcy biją pracujących na dworcu Żyd...
-
Totenberg
Krysia
(Przyjaciel)
Przyjaciółka Mariana Filara, przed wojną studiowała w konwersatorium w klasie skrzypiec. Marian odwiedzał ją w getci...
-
Nieznane [kuzyn Krysi Totenberg]
(Obcy)
Kuzyn Krysi Totenberg, wysoki blondyn o niebieskich oczach, wyglądał jak stuprocentowy Polak. Uciekł z Lublina i prz...
-
[dwaj koledzy Mariana Filara z placówki]
[Nieznane]
(Znajomy)
Dwóch Żydów, którzy pracowali razem z Marianem Filarem na placówce na Dworcu Zachodnim. Któregoś razu w 1942 r. zost...
-
Stroop
Jürgen (Josef)
(Obcy)
niemiecki nazista, zbrodniarz hitlerowski, z własnej inicjatywy przejął dowództwo nad stacjonującymi siłami niemieck...
-
Drzewiecki
Zbigniew
(Znajomy / Pomagający)
Profesor Mariana Filara w konserwatorium. Załatwił dla niego fałszywe papiery i kryjówkę po aryjskiej stronie. Maria...
Powiązane miejsca:
-
Sienna 72
Mieszkanie rodziny Filarów w czasie wojny, w getcie.
-
Leszno
odbywały się tam przedstawienia operetkowe i raz na tydzień koncerty symfoniczne pod dyrekcją Mariana Neuteicha
-
Nieznana [kawiarnia w getcie]
Kawiarnia w getcie, w której grał Marian Filar.
-
Miła 7
Marian Filar z rodziną zamieszkał na Miłej 7, jako pracownik placówki.
-
Dworzec Zachodni
była tam latem 1942 placówka z robotnikami pracującymi przy torach kolejowych, Henryk G. pomagał tam przez pewien cz...
-
Nieznana [mieszkanie Krysi Totenberg]
Mieszkanie Krysi Totenberg w getcie.
- Nieznana [brama do getta]
Powiązane wydarzenia:
- Rodzina Filarów przed wojną mieszkała na ul. Gęsiej 18. Ich dom zo... 1941 (mieszkanie/kryjówka) ,
- Marian Filar wrócił do Warszawy ze Lwowa w grudniu 1941 r. Rodzice... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Po wejściu do getta Marian Filar poszedł do mieszkania rodziców. R... 1941 (mieszkanie/kryjówka) ,
- Po powrocie do Warszawy w grudniu 1941 r. Marian Filar brał udział... 1942 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Marian Neuteich zaproponował Marianowi Filarowi, aby dołączył do k... 1942 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- W lecie 1942 r. Marian Filar i jego brat Joel znaleźli się w grupi... 1942-07 (praca) ,
- W czasie pierwszych dni pracy na dworcu Zachodnim pracujący tam Ży... 1942 (POMOC / nieodpłatna / jednorazowa/krótkotrwała / inna pomoc) ,
- Wychodzenie do pracy na placówce było dla Mariana Filara okazją do... 1942-07 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- 17 sierpnia 1942 r. Abraham Filar poszedł załatwić coś w gminie ży... 1942-08-17 ,
- Marian Filar miał w getcie przyjaciółkę, Krysię Totenberg, która w... 1942 ,
- Któregoś razu w 1942 r. dwóch kolegów z placówki na Dworcu Zachodn... 1942 ,
- Marian Filar i jego znajomi kupili broń i naboje, które chcieli pr... (Zagrożenie) ,
- 18 stycznia 1943 r. Marian Filar, jego matka Estera, siostra Helen... 1943-01-18 (Zagrożenie) ,
- W 1943 r. Marian Filar mógł jeszcze uciec z getta. Jego profesor z... 1943 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / dokumenty/papiery) ,
- Marian Filar, jego brat Joel i i inni pracownicy placówki, grupa o... (schwytany przez Niemców / Zagrożenie) ,
-
Filar
Helena (Hinda)
(RODZINA / rodzeństwo)