Imię: Adolf Nazwisko: Berman (13)

(1)

dr,dyr. Centosu, a w prezydium akademii MD
zabiera głos na kademii na zako,czenie MD
przemawia nad grobem Zabłudowskiego - 01-42
Podziękowanie od rodziny Zabłudowskich

(2)

Był bliskim przyjacielem Ringelbluma.Współpracował z Archiwum Ringelbluma. Po pierwszej akcji likwidacyjnej przeszedł wraz z żoną na aryjską stronę. 1 marca 1944r. ,wraz z Ringelblumem opracowali sprawozdanie o kulturalnej pracy i losie szeregu pisarzy, aktorów i działaczy kulturalnych w getcie. Przeżył wojnę

(3)

Doktor, zaangażowany w sprawy ochrony dzieci w ghettcie.

(4)

Reprezentant ŻKK po aryjskiej stronie, lider Poale Zion Left.

(5)

Działacz Komitetu Żydowskiego po aryjskiej stronie.
Brał udział w posiedzeniach członków Bundu i KK w mieszkaniu Eugenii Wąsowskiej na Żurawiej 24/4.

(6)

Żydowski Komitet Narodowy
Współpracował z Komitetem Zamojsko-Lubelskim niesienia pomocy Żydom w Warszawie i Stefanem Sendłakiem.

(7)

Działacz Poalej Syjon Lewicy, przed wojną -- kierownik poradni psychologicznej przy Centosie. W getcie -- kierownik Centosu. W sierpniu 42r. mieszkał z J. Barskim przy Lubeckiego 4. Pomagał Barskim, gdy ukrywali się po aryjskiej stronie. Przynosił pieniądze od Żegoty. Z ramienia Centosu członek Komisji Dożywiania Dzieci ( właściwie była to tajna komisja szkolnictwa)

(8)

Członek dyrekcji "Centosu". Psycholog, przed wojną kierownik poradni psychologicznej. W getcie działacz społeczno-oświatowy. Po opuszczeniu getta w 1942 r. sekretarz Rady Pomocy Żydom. Od 1947 do 1949 przewodniczący Centralnego Komitetu Żydów w Polsce. W 1950 wyemigrował do Izraela. Działacz Międzynarodowej Federacji Bojowników Ruchu Oporu /FJR/, poseł do parlamentu, autor licznych publikacji n.t. getta warszawskiego.

(9)

Mąż autorki. Absolwent gimnazjum Michała Kreczmara, studiował psychologię, historię i filozofię. Jeden z pionierów poradnictwa zawodowego wPolsce. Działacz Poalej Syjon-Lewicy.

(10)

po zabójstwie Briańskiego - przedwojennego szefa Centosu, adowkata; Poale-Syjon leiwca; w Yikor

(11)

pomagał dzieciom w getcie

(12)

Od września 1939 roku do stycznia 1945 działał w żydowsiej konspiracji. Był czynnym i ważnym działaczem partii Lewica Poalej Syjon. Współpracował z polskim ruchem robotniczym. Był członkiem i działaczem „Centosu"- organizacji zajmującej się opieką nad dziećmi. W 1936r. zostały utworzona przy Centosie komórki udzielające porad psychotechnicznych. Do wybuchu wojny A.Berman kierował tymi punktami konsultacyjnymi. We wrześniu 1939r. wszedł do ścisłego, konspiracyjnego kierownictwa partii Poalej Syjon- Lewica. W getcie w-skim był we władzach tej organizacji, oraz, nieco później, od początku 1942r. był działaczem Bloku Antyfaszystowskiego. Jednocześnie, oficjalnie, pełnił funkcję dyrektora Centosu w getcie od listopada 1940r.Do sierpnia 1942r. był w w-skim getcie. Po pierwszej akcji likwidacyjnej, kiedy wszystkie punkty pomocy dzieciom zostały zniszczone a dzieci wysłane do obozów śmierci ,wraz z żoną, opuścił getto. Przeszli na stronę aryjską, w W-wie. Tam brał udział w działaniach społecznych i politycznych. Był członkiem prezydium Żydowskiego Komitetu Narodowego, w Koordynacjnej Komisji Żegoty. Po wojnie był przewodniczącym Poalej Syjon-Lewica i reprezentował ją jako dlegat w parlamencie PRL. Wyjechał, wraz z żoną, do Izraela

(13)

doktor (filozofii); w getcie członek dyrekcji Centosu (Centralne Towarzystwo Opieki nad Sierotami). Jeden z organizatorów Bloku Antyfaszystowskiego. Po nielegalnym wyjściu z getta w 1942, jako mąż zaufania polskiego i żydowskiego ruchu oporu, działał w konspiracji, sprawując m.n. funkcje sekretarza tajnej organizacji "Żegota", będącej Komitetem Pomocy społeczeństwa polskiego dla Żydów, uciekinierów z ghetta. Po wyemigrowaniu do Izraela (1950) był prezesem Związku Kombatantów-Bojowników Antyhitlerowskich w Izraelu i członkiem kierownictwa Międzynarodowej Federacji Bojowników Ruchu Oporu "FIR".[przyp.]

(2)

Dr

(4)

Mniej więcej 40-letni w 1942 r. Czarnowłosy, ostrzyżony na jeża, z ponurą twarzą, ubrany w nierzucający się w oczy urzędniczy czarny strój.

(5)

Absolwent filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Napisaną przez niego pracę magisterską, którą przedstawił do obrony w 1931, uznano za rozprawę doktorską, nadając mu odpowiedni tytuł. Był psychologiem oraz nauczycielem w gimnazjach warszawskich, prowadził badania naukowe w dziedzinie psychologii oraz wdrażał pionierski w Polsce system poradnictwa zawodowego. Od 1926 członek partii Poalej Syjon – Lewica, redaktor polskojęzycznego organu tej partii; wydawał w języku jidysz tygodnik „Arbeter Cajtung”. Był jednym z założycieli i przywódców utworzonego w 1942 Bloku Antyfaszystowskiego oraz współredagował jego organ – „Der Ruf”. Podczas wojny był dyrektorem żydowskiej organizacji charytatywnej, Centrali Związku Towarzystw Opieki nad Sierotami i Dziećmi Opuszczonymi „Centos”. Po wielkiej akcji likwidacyjnej w getcie kontynuował podziemną działalność – m.in. ocalił ostatnie notatki historyka warszawskiego getta Emanuela Ringelbluma. Był członkiem prezydium Żydowskiego Komitetu Narodowego (ŻKN) i jego reprezentantem wobec polskiego podziemia. Pełnił funkcję sekretarza w prezydium „Żegoty".
Podczas powstania warszawskiego wchodził w skład Rady Politycznej Armii Ludowej na Żoliborzu

(9)

Informacje o życiorysie Adolfa Bermana zaczerpnięte z przypisów Pawła Szapiro.

(5)

Relacja Eugenii Wąsowskiej-Leszczyńskiej w książce "Ten jest z ojczyzny mojej".

(6)

Relacja Stefana Sendłaka w książce "Ten jest z ojczyzny mojej".

(7)

Barski, Józef, Przeżycia i wspomnienia z lat okupacji

(13)

Czerniaków, Adam, Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego. 6 IX 1939 - 23 VII 1942

(2) s.191, 209,208,280,348, (3) , cz.2 str.86, (4) 108, (5) s. 110-112, (6) s. 126 -128, (7) [s., 11,, 19,, 20,, 37], (8) Str. 3, (9) 226, (10) 64,96,199,203, 210, (11) 298, (12) str.5-7,37,53,100, 119,206,207,211, (13) 216