Imię: Maria Nazwisko: Berland
- NIE
- Kobieta
- Maria
- Berland
- Greczyn
- 1923-06-05
- Warszawa
- Tak
- Z Warszawy
- Śródmieście
- Twarda 62;
- Pańska 49; Muranowska 38; Grzybowska 41; Sienna 40 lub 42;
- Żyd
- dobry
- średnie
- piwnica, skrytka w mieszkaniu, w mieszkaniu
-
Córka Chaima Greczyna i Eleonory z domu Landsberg, miała starszego o 3 lata brata Maurycego Zdzisława. Rodzina nie była religijna. Dom dostatni, mieszkali we własnej kamienicy. Ojciec miał skład żelazny. Maria chodziła do szkoły podstawowej na Twardą 13, a do gimnazjum na Leszno 56, obie szkoły żydowskie. W 1942 r. wychodzi za mąż za Mariana Berlanda, ślub żydowski. Oboje pracowali w warsztatach samochodowych Kozikowskiego, gdzie przeżyli pierwszą akcję wysiedleńczą. Ojciec został zabrany do transportu, a brat do obozu w Rembertowie, gdzie zginął. W styczniu 1943 r. Maria z mężem, matką, teściem, teściową i siostrą męża Leosią ukrywają się w piwnicy na Muranowskiej 38. Są też w piwnicy w czasie powstania w getcie, spędzają w niej 12 dni. Wykurzyli ich gazem Łotysze, trafiają na Umschlagplatz i do transportu. Maria, Marian i Leosia wyskakują przez okienko, razem z nimi parę znajomych osób. Teść zostaje zastrzelony w czasie skoku. Eleonora Greczyn i teściowa zostają w transporcie. Maria trafia do wsi Kacprówek, wieczorem idzie na stację, spotyka Stasia Hoffera, który też wyskoczył ze swoim stryjem, i razem jadą do Warszawy, na Grzybowską 41. Jest to mieszkanie, które kupił Bromberg, znajomy Żyd, na nazwisko Polaków, wysłał tam wcześniej żonę z dwojgiem dzieci. W pewnym okresie ukrywało się tam 27 Żydów. Docierają tam też Marian Berland i Leosia. Rodzina ukrywa się przez około 6 tygodni. W czerwcu 43 r. przychodzą szmalcownicy, trzeba uciekać. Maria idzie najpierw na Mickiewicza 18 do Stasia Zabłockiego, znajomego kucharza, z prośbą o ratunek. Okazuje się, że ukrywają się tam już dwie Żydówki. Ale udaje się na parę dni umieścić jeszcze Leosię, Mariana i Beniamina Hoffera. Maria ze Stasiem Hofferem idą na Sienną 42, gdzie kupił mieszkanie Zdzisław Krzyczkowski, znajomy Polak Stasia Hoffera, który handlował skórami z getta. Jest to dwupokojowe, zrujnowane mieszkanie. W jednym pokoju mieszkają właściciele, a w drugim udaje się wymurować dodatkową ścianę i piecem zamaskować wejście do skrytki. Sprowadzają się tam Maria, Leosia i Marian Berlandowie i Beniamin i Staś Hoffman. Kryjówka była bezpieczna, ale gospodarze nieodpowiedzialni. Potrafili sprowadzić gości, bawić się dwa dni, a ukrywający się siedzieli w kryjówce bez jedzenia, picia i ubikacji. Przepijali również pieniądze jakie dostawali za ukrywanie. Nie kupowali jedzenia. Berlandowie, poprzez Janka Wesołowskiego, nawiązali kontakty z organizacją lewicową. Wysłali Marię do Domu Miejskiego Kobiet na Lesznie róg Żelaznej, gdzie pracowała Irena Roguska, która wysyłała żydowskie kobiety do pracy u zaufanych Polaków. Maria dostała pracę u Polaków, pana Frankiewicza i pani Kropiwnickiej. Pracowała tam 6 miesięcy. Przyszła akurat na Sienną pierwszego dnia powstania warszawskiego i już tam została. Krzyczkowski ich nie wypuszczał, po kilku dniach przyszli powstańcy z AK i oddali pod opiekę komendanta domu. Potem ukrywali się w piwnicy na Twardej 6 aż do Bożego Narodzenia. Po niespodziewanej wizycie obcych ludzi, przeszli do piwnicy na Sienną. Tam doczekali końca wojny. Po wojnie Maria pojechała z chorym mężem do Otwocka. Kiedy mąż został wyleczony, wyjechała z nim w 1956 r. do Izraela.
- powstanie w getcie, powstanie warszawskie
- działania Polaków, mieszkaniowe, pomoc
- obcy człowiek, pomoc długotrwała, pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, pomoc od Żydów, znajomi
-
Powiązane źródła:
-
Powiązani ludzie:
- Nieznane (Obcy)
-
Bromberg
nieznane
(Znajomy)
Kupił, na nazwisko znajomego Polaka mieszkanie po aryjskiej stronie na Grzybowskiej 41. Wysłał tam żonę z dwojgiem d...
-
Goldberg
nieznane
(Znajomy)
W czasie powstania w getcie ukrywa się z żoną i córką w piwnicy na Muranowskiej 38. Po wyjściu z getta na Grzybowski...
-
Krzyczkowski
Zdzisław
(Obcy)
Przed wojną był złodziejem i kombinatorem. Przychodził do getta handlując skórami. Kupił dwupokojowe mieszkanie w op...
-
Berland
Leosia
(powinowaty)
Siostra Mariana Berlanda mieszkała z rodzicami na Muranowskiej 38. W czasie akcji wysiedleńczych i powstania w getci...
-
Berland
Marian
(mąż)
W getcie mieszkał z rodzicami i siostra Leosią na Muranowskiej 38. Pracował w warsztatach samochodowych Kozikowskieg...
-
Hoffer
Beniamin
(Znajomy)
Brat z rodziną zostali wywiezieni do Treblinki. Przejął opiekę nad nieletnim bratankiem. W czasie powstania w getcie...
-
Hoffer
Staś
(Znajomy)
Rodzice i rodzeństwo wywiezieni do Treblinki. W czasie powstania w getcie był w schronie na Muranowskiej 38 przez ki...
-
Karolak
Marian
(Obcy)
Przed wojną bokser, w czasie powstania warszawskiego powstaniec. Zastrzelił w czasie powstania czternastoletniego St...
-
Wesołowski
Jan
(Znajomy)
Aktor, przed wojną pracował w teatrze lalek "Baj" na Żoliborzu. Działacz komunistyczny, współpracował z Ko...
-
Kropiwnicka
nieznane
(Obcy / Pomagający)
U niej pracowała przez 6 miesięcy Maria Berland jako służąca.
-
Franczakiewicz
nieznane
(Obcy / Pomagający)
U niego pracowała prze 6 miesięcy Maria Berland jako służąca.
-
Greczyn
Maurycy Zdzisław
(rodzeństwo)
Syn Chaima Greczyna i Eleonory z domu Landsberg, miał młodszą o 3 lata siostrę Marię (Maria Berland). Rodzina nie by...
-
Sztokman-Rozenblum
Dora
(Sąsiad)
Dentystka. Mąż Aksel i syn Henio. Była sąsiadką państwa Greczynów na Twardej. W 1942 r. sprowadziła się, z mężem i s...
-
Greczyn
Eleonora
(matka)
Córka Rachel i Mojżesza Landsberg. Jej rodzina nie była religijna. Miała pięciu braci, Maksa, Henryka, Zygmunta, Wła...
-
Greczyn
Chaim
(ojciec)
Pochodził z religijnej rodziny. Właściciel składu żelaznego. Ożenił się z Eleonorą Landsberg. Miał dwoje dzieci, Mau...
Powiązane miejsca:
-
Grzybowska 41
Pokój z kuchnią na ostatnim piętrze. Dwie skrytki. Jedna na zamurowanym poddaszu, druga w pokoju obok, do którego pr...
-
Sienna 42
Dwupokojowe mieszkanie, kupione przez Zdzisława Krzyczkowskiego w częściowo zrujnowanym domu. Miało dwa pokoje. W je...
-
Twarda 6
Schron w piwnicy domu na Twardej 6.
-
Marszałkowska 6
Mieszkanie pana Franczakiewicza i pani Kropiwnickiej, gdzie pracowała jako służąca Maria Berland. Poleciła ją tam, w...
-
Sienna
W schronie w zrujnowanym domu na Siennej ukrywali się do wyzwolenia Maria i Marian Berlandowie i Beniamin Hoffer.
-
Muranowska 38
Mieszkanie Bertlandów, w którym mieszkali z synem Marianem, córką Leonią, synową Marią (z domu Greczyn) i jej matką...
-
Pańska 49
Tu w getcie mieszkała Maria Bertland (Greczyn), jej rodzice Eleonora i Chaim Greczyn, jej brat Maurycy Zdzisław Grec...
-
getto (warsztat samochodowy Kozikowskiego)
Tu pracował w getcie Marian Berland i ukrywała się Maria Berland.
-
Stawki
Piwnica zburzonego domu na Stawki, gdzie chowali się Bertlandowie.
-
Umschlagplatz
Z Umschlagplatz wysyłano transporty do Treblinki.
Powiązane wydarzenia:
- W pokoju z kuchnią na ostatnim piętrze zrobione były dwie skrytki.... 1943 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- W dwupokojowym mieszkaniu na Grzybowskiej, od czerwca 1943 r., ukr... 1943-06 (POMOC / długotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- Kilka dni po wybuchu powstania warszawskiego, powstańcy z AK uwoln... 1944-08 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Maria Berland, w trakcie ukrywania się na Siennej 42, została skie... (POMOC / długotrwała) ,
- Maria i Marian Berlandowie oraz Beniamin Hoffer, po odkryciu ich k... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Na Muranowskiej 38, mieszkali Berlandowie, z synem Marianem, córką... 1942 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Na Pańskiej, w getcie mieszkała Maria Bertland (Greczyn), jej rodz... 1940 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- W warsztacie samochodowym Kozikowskiego pracował w getcie Marian B... 1942 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- W czasie akcji wysiedleńczych, rodzina Berlandów przekopała się z... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Na Muranowskiej 38 była zrobiona kryjówka. Było to mieszkanie na I... 1942 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Po 12 dniach ukrywania się w piwnicy na Stawki, Maria i Marian Ber... (Zagrożenie) ,