Imię: Artur Nazwisko: Ber
- NIE
- Mężczyzna
- Artur
- Ber
- Borowski
- 1908-03-25
- Płock
- Tak
- Spoza Warszawy
- Płock
- Warszawa, getto płońskie, Warszawa, Lublin, Tel-Aviv
- Żyd
- wyższe
- na powierzchni, w mieszkaniu
- pieniądze
- inne zagrożenie
-
Syn Chaskla i Doroty z domu Wajnreich, lekarz bakteriolog z Płocka. Zmobilizowany we wrześniu 1939, po kampanii wrześniowej dostaje się do niewoli u Rosjan. W 1940 wraca, pracuje w warszawskim szpitalu na Czystem. Jego rodzina przenosi się z Płocka do getta w Warszawie. Ber przyjmuje propozycję, jaką składa mu Jakub Ramek, prezes Judenratu w Płońsku i przenosi się do płońskiego getta, gdzie zabrakło lekarza. Ber opisuje warunki życia Żydów w Płońsku, lepsze niż w getcie warszawskim. Jednak w 1941 szaleje epidemia tyfusu. Ber leczy chorych pacjentów i sam przechodzi tyfus. Prowadzi aptekę w getcie, sprowadzając leki bezpośrednio z Niemiec; są one tańsze niż na mieście. Apteka jest dochodowa i Ber może wydawać potrzebującym leki bezpłatne. Dobrze zarabia, dzięki czemu większą część swoich dochodów przesyła rodzinie do getta warszawskiego. W 1942 roku do Berów dociera brat jego żony Ireny, który uciekł z Treblinki i widział matkę, idącą na śmierć. Irena Ber próbuje przedostać się do Warszawy i przygotować tam kryjówkę na przyszłość dla siebie i męża. Zostaje aresztowana, przeniesiona do więzienia w Płońsku, Artur jej pomaga. Getto płońskie zostaje zamknięte, zaczyna się akcja likwidacyjna. Ber opuszcza miasto z ostatnim transportem, jego żona jedzie z innymi więźniami tym samym pociągiem. Uciekają z pociągu w Warszawie na Bródnie. Jadą na Żoliborz, gdzie mieszka prof. Szymanowski. Do końca wojny ukrywają się po aryjskiej stronie. Cała jego bliska rodzina ginie w czasie okupacji. Po wojnie emigruje do Izraela.
Brał udział w powstaniu warszawskim, pracował jako lekarz w szpitalu powstańczym.
- administracyjne, działania Niemców, działania Polaków, gospodarcze, likwidacja getta, mieszkaniowe, nauka, pomoc, praca, życie prywatne/życie codzienne
- antysemityzm, atmosfera, choroby, gestapo/żandarmeria, inna pomoc, komunikacja, kontakty z innymi Żydami, koszty, pomoc długotrwała, pomoc finansowa, pomoc indywidualna , pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, pomoc od Żydów, pomoc rzeczowa, poza Warszawą, praca, z papierami aryjskimi, znajomi
-
Artur (Alter) Ber, Borowski (…) w 1924 r. zdał maturę i podjął studia medyczno-weterynaryjne na Wydziale Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas nauki praktykował w warszawskich szpitalach: Dzieciątka Jezus, Św. Zofii na Czystem. Pracował także w Katedrze Bakteriologii Wydziału Weterynarii i w Zakładzie Histologii Wydziału Lekarskiego UW, prowadząc badania m.in. nad wpływem hormonów na leczenie choroby nowotworowej. W 1932 r. ożenił się z Ireną Makowską. We wrześniu 1939 r. został powołany do służby bakteriologicznej wojska polskiego. (…) W czasie deportacji z Płońska do Auschwitz uciekł z transportu. Wrócił do Warszawy, gdzie ukrywał się wraz z żoną w domu sędziego Tadeusza Kowalskiego na Żoliborzu. Podczas przymusowego odosobnienia napisał podręczniki bakteriologii i histologii. Po wybuchu Powstania Warszawskiego pracował wraz żoną w szpitalu polowym nr 100 na Żoliborzu. Do kapitulacji powstania pomagał rannym i chorym. Ze zniszczonej Warszawy wydostał się do Krakowa a stamtąd do Lublina. Pełnił tu funkcję zastępcy profesora patologii ogólnej i eksperymentalnej na Wydziale Lekarsko-Weterynaryjnym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. W końcu 1945 r. został powołany na stanowisko profesora kontraktowego Wydziału Lekarskiego i Stomatologicznego Uniwersytetu Łódzkiego w Katedrze Endokrynologii. Do 1957 r. współtworzył łódzką Akademię Medyczną. (…) Prof. Ber był członkiem wielu polskich i zagraniczny towarzystw medycznych, stworzył pismo naukowe „Endokrynologia Polska”, w jego dorobku znajduje się ponad 200 publikacji naukowych oraz kilka podręczników i monografii. W 1959 r. wyemigrował do Izraela razem z żoną i dwójką dzieci. Zmarł 9 marca 1977 r. w Tel Awiwie.
ipn.gov.pl/FolderwystawyPowstanczebiografie-lodzkieecha
Więcej informacji:
http://mazowsze.hist.pl/39/Nasze_Korzenie/998/2013/36470/
https://www.yadvashem.org/yv/en/exhibitions/communities/plonsk/health.asp
-
Relacja Feliksa Kanabusa w książce "Ten jest z ojczyzny mojej".
- s. 187
-
Powiązani ludzie:
-
Ber
Irena
(żona)
Córka Lejzera Fiszmana i Ety z domu Makowskiej, lekarka stomatolożka z Płocka. Jej mąż, Artur, zostaje zmobilizowany...
-
Kolejarz na dworcu
Nieznane
(Obcy)
Artur i Irena Ber jadą pociągiem, wiozącym ostatni transport Żydów z getta w Płońsku. Na Bródnie zatrzymują się na s...
-
Konduktorka w tramwaju
Nieznane
(Obcy / Pomagający)
Sprawdza bilety w tramwaju jadącym z Bródna w stronę Śródmieścia. Artur i Irena Ber, którzy uciekli na Bródnie z tra...
-
Szymanowski
Nieznane
(Znajomy / Pomagający)
Profesor uniwersytetu, który skontaktował Malwinę Frajberger z Franciszkiem Kilczewskim w celu znalezienia kryjówki...
-
Tursch
Mojżesz (Mieczysław)
(Znajomy)
Lekarz. Do sierpnia 1944 ukrywał się mieszkaniu za Żoliborzu. Dr Tursz brał udział w powstaniu warszawskim pracując...
Powiązane miejsca:
-
Nieznana Bródno
Artur i Irena Ber uciekają z transportu do Oświęcimia.
-
Nieznana
Artur i Irena Ber docierają tramwajem na Żoliborz po ucieczce z transportu.
-
Mickiewicza 34/36
Artur i Irena Ber docierają do mieszkania profesora Szymanowskiego w Szklanym Domu na Żoliborzu.Szklany Dom: dom mie...
-
szpital powstańczy
W szpitalu powstańczym pracował dr Trusz
Powiązane wydarzenia:
- Artur i Irena Ber jadą pociągiem, wiozącym ostatni transport Żydów... (POMOC / SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / nieodpłatna / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach / na ulicy / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Artur i Irena Ber uciekają z transportu do Oświęcimia, udaje im si... 1942 (POMOC / płatna / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach) ,
- Artur i Irena Ber po ucieczce z transportu do Oświęcimia docierają... 1942 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Dr Mieczysław Trusz brał udział w powstaniu, pracując w szpitalu p... 1944-08 ,
-
Ber
Irena
(żona)