Given name: Sara Family name: Gelbard
- NO
- Female
- Sara
- Gelbard
- Lewin
- Yes
- Not in Warsaw
- Chełm, ul. Reformacka 2
- Leszczyńska; Mickiewicza, Fabryczna, Królewska, Pelcowizna
- Jewish
- bad
- in an apartment
- money
- delation/denunciation, blackmail/"szmalcowanie" ending on police station, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
-
Matka Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda), żona lekarza dentysty wojskowego, córka starszego felczera, który był felczerem cara. Nie pracowała, zajmowała się domem. Po nasileniu się akcji represyjnych wobec Żydów, wyjeżdża wraz z synem i córką do Warszawy. W pociągu spotykają handlarkę, przedstawiają się jej jako rodzina wysiedleńców z zamojskiego, a ona proponuje im nocleg u siebie na Leszczyńskie, do czasu znalezienia jakiegoś mieszkania. Władysław szuka mieszkań z ogłoszeń w gazecie, nie zawsze szczęśliwie. W pierwszym wynajętym z ogłoszenia na Wąskim Dunaju, zaraz po wprowadzeniu się, przychodzą granatowi policjanci i zabierają im wszystkie pieniądze. Następnie było dozorcostwo, też z ogłoszenia, za mieszkanie w piwnicy willi na Mickiewicza. Pilnowała dzieci właściciela willi. Na Żoliborzu mieszkali przez miesiąc, do czasu anonimu. Syn wynajął matce i siostrze mieszkanie na Powiślu (prawdopodobnie na ul. Fabrycznej). W trakcie przenosin z Żoliborza na Powiśle znalazła się z córką na Podwalu, miały już wtedy aryjskie dokumenty. Tam przechodnie wskazali je jako Żydówki i wezwali granatową policję. Obie wylądowały na kilka godzin na komisariacie, ale, szczęśliwie, jeden z policjantów puścił je wolno. Zamieszkały w wynajętej facjatce, znów na krótko z powodu najścia tajniaków, którzy nie znaleźli niczego wartościowego, ale zapowiedzieli ponowne przyjście. Przeprowadziły się potem na Królewską do mieszkania starszej kobiety. Tę kobietę zbuntowała sąsiadka i znów zostały bez mieszkania W tym czasie na dom na ul. 6 Sierpnia spadła mała bomba i lokatorów przesiedlono do opustoszałego, po opróżnieniu małego getta, domu na Siennej. Mama z córką podały się za mieszkańców zburzonego domu na 6 Sierpnia i zamieszkały na Siennej. Lokatorom, którzy potrafili udowodnić, że mieszkali na 6 Sierpnia, znaleziono inne mieszkania. Obie kobiety natomiast wywieziono na Pelcowiznę do baraków dla bezrobotnych, gdzie doczekały wyzwolenia.
- Poles operations, housing, help, blackmail, "szmalcownictwo"
- children, contacts with other Jews , stranger, long-lasting help, one-off help, housing assistence
-
Sara (Sura) Lewin, druga żona Luzera Efroima Gelbard, matka Aliny i Adama (po wojnie Władysław Iwaszczukiewicz, prawnik)
-
Related people:
-
nieznane
handlarka z pociągu
(Stranger / Aider )
Zaproponowała nocleg poznanej w pociągu rodzinie Władysława Iwaszczukiewicza.
-
Iwaszczukiewicz (Gelbard)
Władysław (Adam)
(son)
Władysław Iwaszczukiewicz a wł. Adam Gelbard pochodzi z licznej, zasymilowanej rodziny, z tradycjami lekarskimi. Pię...
-
Gelbard
Alina
(daughter)
Siostra Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda), po nasileniu się akcji represyjnych wobec Żydów, wyjeżdża wraz...
-
granatowy policjant NN
(Stranger / Aider )
Granatowy policjant pracujący w komisariacie na Starym Mieście pozwolił wyjść na wolność, zatrzymanym na Podwalu, ma...
Related places:
-
Leszczyńska
W mieszkaniu handlarki nocował kilka nocy Władysław Iwaszczukiewicz (Adam Gelbard) z matką i siostrą, po przyjeździe...
-
Wąski Dunaj
Wynajęte z ogłoszenia mieszkanie, przez pośrednika. Tam, pierwszego dnia po wprowadzeniu, została doszczętnie ograbi...
-
Mickiewicza
Mieszkanie w piwnicy w willi na Mickiewicza. Tam zamieszkał Władysław Iwaszczukiewicz (Adam Gelbard) z matką i siost...
-
Podwale
Na Podwalu czekały na Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda) jego matka i siostra. Miały dokumenty aryjskie.
-
Pelcowizna
W barakach dla bezrobotnych na Pelcowiźnie mieszkały matka i siostra Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda), w...
Related events:
- Spotkana w pociągu, z Chełma do Warszawy, handlarka zaproponowała... (Help / free of charge / one-off/short-lasting) ,
- Władysław Iwaszczukiewicz (Adam Gelbard) wynajął z ogłoszenia, prz... (Blackmail/"Szmalcowanie" / at home) ,
- Na ul. Mickiewicza, w mieszkaniu w piwnicy willi, mieszkał Władysł... (Help / one-off/short-lasting / housing/hiding place) ,
- Matka i siostra Władysława Iwaszczukiewicza (Adama Gelbarda) czeka... (Help / one-off/short-lasting / emergency help) ,
- Po wysiedleniu z ulicy Siennej, panie Gelbard, matka i siostra Wła... (Help / free of charge / housing/hiding place) ,
-
nieznane
handlarka z pociągu
(Stranger / Aider )