Autorka relacji, Halina Raps-Aszkenaze, miała...

Autorka relacji, Halina Raps-Aszkenaze, miała wtedy 14 lat i zarządzenie o zamknięciu szkół dotknęło ją osobiście. Ale już w listopadzie 1939 r. zaczęły powstawać tajne kursy szkolne. Jakby na przekór Niemcom dzieci żydowskie ogarnął pęd do nauki. Nikt ich do tego nie skłaniał. Rodzice mieli dość kłopotów, poza tym za ogół stracili majątek i pracę – warunki materialne nie pozwalały zadbać o edukację dzieci.

Archiwum Yad Vashem
Relacja 03/442

Halina Raps-Aszkenaze

Relacja składa się z trzech części. Pierwsza, pt. „Tajne nauczanie w gettcie warszawskim”, to krótka opowieść o grupie młodzieży w getcie warszawskim, która sama dla siebie organizowała tajne komplety i grupy samokształceniowe. Część druga zawiera dwa wiersze napisane w 1945 roku pt. „Wiosna 1945” i „List do Matki”. Trzecia część to właściwe wspomnienia Haliny Raps-Aszkenaze z pobytu w getcie warszawskim. Opis losu Żydów warszawskich od oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 roku. Represje antyżydowskie: wyrzucanie z kolejek po chleb, łapanki do pracy, okradanie mieszkań, opaski. Tworzenie getta. Punkt dla uchodźców na ul. Ogrodowej. Opis nędzy, głodu, epidemii tyfusu. Środowisko szmuglerów. Wielka akcja. Praca w fabryce metalowej przy ul. Leszno. Szaber w opuszczonych mieszkaniach i handel z Polakami. Praca w szopie Toebbensa na Świętojerskiej. Akcja kotła. Akcja styczniowa. Demoralizacja młodzieży w getcie. Bezskuteczne poszukiwanie ratunku po aryjskiej stronie. Powstanie w getcie; bunkry, ukrywanie się w ruinach. Odkrycie kryjówki przez Niemców. Ucieczka z wagonu jadącego do Majdanka. Ukrycie na wsi. Powrót do Warszawy.

Pierwsza część ma osobną paginację.
Brak strony 14 w części drugiej.

Sfiszkowano tylko 55 stron kserokopii relacji, którą dysponuje Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Całość relacji w Archiwum Yad Vashem ma 129 stron.

Maszynopis, s. 1-6 i 1-55, format: 290 x 210 mm, jęz. polski