Rozeszły się wiadomości, że przewodniczący Rad...

Rozeszły się wiadomości, że przewodniczący Rady Starszych Gminy Żydowskiej, inż. Adam Czerniaków, nagle zakończył życie. Zaczęły się domysły, ale wnet wyszła na jaw straszna prawda. Oto ukazały się na murach getta plakaty o wysiedleniu wszystkich Żydów na wschód. Wyjątki tylko stanowili ci Żydzi, którzy byli zatrudnieni w firmach niemieckich lub w szopach, pracujących dla władz niemieckich. Wnet ukazały się plakaty kierownictwa Żydowskiej Służby Porządkowej, rozklejane w każdym domu, że wszyscy nie wymienieni w paragrafach jako wyjątki, muszą się stawić na Umschlagplatz celem załadowania ich na wschód, przy czym mogli oni zabrać do 15 kilo bagażu. Mieli dostać za to od władz 3 kilo chleba i 1 kilogram marmolady na drogę.

Autor rozpoczyna pamiętnik od wspomnień z okresu I wojny światowej
(ewakuacja na Syberię i powrót przez Amerykę do kraju po rewolucji).
Następnie opisuje losy Żydów Warszawy podczas wojny, przeplatając
wspomnienia rozważaniami historiozoficznymi.
Mówi o oblężeniu Warszawy w 1939 roku, antyżydowskich rozporządzenia władz
okupacyjnych, przesiedleniach Żydów z prowincji do Warszawy, działalności
Żydowskiej Służby Porządkowej i agentów gestapo, warunkach życia w getcie,wielkiej akcji likwidacyjnej w 1942 r. Opisuje także Umschlagplatz, wyjaśnia na czym polega organizacja
szopów. Mówi o selekcjach pracowników szopu, także przywołuje opowieści uciekinierów z Treblinki. Autor z żoną przetrwał w szopie szczotkarskim, jego syn został
wywieziony. Autor opuścił getto i ukrywał się z żoną po aryjskiej stronie.
Pamiętnik był pisany w ukryciu. Autor wraz z żoną przeżył wojnę
(zarejestrował się jako Kalman Rotgeber). W 1945 r. przekazał pamiętnik
do Żydowskiej Komisji Historycznej w Warszawie.
Maszynopis, s. 1-215, format: 290 x 210 mm.
Odpis: maszynopis (dublet)
Publikacja: Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993, s. 424-425
(fragmenty); Karol Lewap, Pamiętnik z okresu okupacji, Kalendarz
Żydowski-Almanach, 1995-1996, s. 212-131 (fragmenty)