Nastrój panujący w kryjówkach, brak nadziei, w...

Nastrój panujący w kryjówkach, brak nadziei, wola życia: „Pierwsza noc spędziliśmy bezsennie. Nerwowy stan zebranych nastroił wszystkich do ciągłej wymiany rzucanych szeptem uwag na temat naszej nowej sytuacji. Zdawaliśmy sobie sprawę, że kryjówka me tymczasowy charakter i jest pierwszym etapem na uciążliwej drodze konspiracji. Widzieliśmy namacalnie przed sobą kraj zalany niemieckim żołdactwem, w któremu my, jak rozbitki na morzu, próbujemy przeciwstawić nasza zdeterminowana wolę życia. Rozum odrzucał wszelką nadzieję ratunku, a jednak nikt z ukrywających się nie poddawał się rozpaczy. Nie mówiliśmy o doraźnym niebezpieczeństwie, ale o przyszłych środkach obrony.”

Archiwum ŻIH; 302/139

Natan Żelechower (Jan Kurczab)

bez tytułu

Warunki życia w getcie warszawskim. Pobyt w schronach po wielkiej akcji 1942 r., wywózka do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Cierpienia więźniów Majdanka. Transport do Auschwitz, pobyt w obozie w Jawiszowicach, praca w kopalni. „Marsz śmierci” do Wodzisławia Śląskiego i ewakuacja do Buchenwaldu. Praca w obozach Ohrdruf i Crawinkel (w kamieniołomach). Piesza ewakuacja do Buchenwaldu. Wyzwolenie, sytuacja byłych więźniów po wyzwoleniu.
Autor był z zawodu technikiem dentystycznym. Pamiętnik, spisany po wojnie, przekazał Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Zbieżność jego przybranego nazwiska z nazwiskiem publicysty prasy krakowskiej i działacza społecznego jest przypadkowa.

Publikacja: Natan Żelechower, Siedem obozów, „Biuletyn ŻIH”, nr 4 (68),
1968, s. 7-51 (skrót); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993,
s. 46-47, 86-89, 129-135 (fragmenty)