Given name: Zelda (Zełda) Family name: Wurzel
- NO
- Female
- Zelda (Zełda)
- Wurzel
- Tennenbaum
- 1923-07-29
- Tomaszów Mazowiecki
- Yes
- From Warsaw
- Jewish
- good
- other, in an apartment
- other danger
-
Córka Szymona i Fajgi z domu Katz. Ojciec był krawcem, miał warsztat na ul. Wojciechowskiego 9 w Tomaszowie Mazowieckim. Zelda miała brata Mordechaja (przeżył) i dziewięcioletnią siostrę Chanę (zginęła). Mieszkała z rodziną w Tomaszowie, ukończyła żydowską szkołę powszechną, a później zawodową szkołę krawiecką. W 1939 r. wyszła za mąż za Izraela Gerszonowica, właściciela tartaku, przy Warszawskiej 9. 23 września 1939 r. mąż został powołany do WP, musiała pracować za niego w tartaku. W Tomaszowie żyło ok. 15 000 Żydów. W mieście była synagoga. W czasie wojny było w mieście wielu volksdeutsch`ów, Polaków urodzonych w Tomaszowie i okolicach. Byli też ludzie, którzy nie podpisali listy, np. pastor Maj i dr Ausbach, dyr. szpitala. Niemcy szybko zajęli miasto. Zelda uciekła z rodziną do Warszawy. Po miesiącu wróciła z bratem do Tomaszowa, a rodzice wrócili po kilku dniach. Zamieszkali w mieszkaniu rodziców. Ojciec szył nadal, a po utworzeniu getta, został kierownikiem w szopie krawieckim, zatrudnił syna i starszą córkę Zeldę. Zimą 1940/41 r. wrócił z niewoli niemieckiej mąż Zeldy, wykupiony, razem z innymi Żydami, przez Gminę Żydowską w Lublinie. Musiał się ukrywać po przyjeździe do Tomaszowa. Od 31 października do 2 listopada Niemcy urządzili akcje wysiedleńczą. Zlikwidowali duże getto, przywieźli Żydów z okolicznych wsi i miasteczek. Zabrali na selekcję wszystkich z szopu, w którym pracowała Zelda z rodziną. Uratowali się ci, którzy mieli Arbeitskarty. Nie ocalały matka i siostra Zełdy. Następna akcja odbyła się w 1943 r., w Purim. Po kolejnej, wiosną, całe getto zostało przesłane do obozu pracy w Bliżynach. Latem 1944 r. Zelda została wysłana do Oświęcimia, stamtąd do Kohenelbe. Tam doczekała wyzwolenia. Wróciła do Tomaszowa. Matka, ojciec, siostra i mąż nie żyli. Brata odnalazła przez Czerwony Krzyż, w Bawarii. W 1949 r., razem z drugim mężem wyjechała do Izraela.
- Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, in the Ghetto, deportation
- housing
- atmosphere , contacts with other Jews
-
Related sources:
-
Related places:
-
ul. nieznana
Rodzina Tennenbaumów z Tomaszowa Mazowieckiego (rodzice Szymon i Fajga z trojgiem dzieci, Mordechajem, Zeldą i Chaną...
-
ul. nieznana