Ciemne noce Pawiaka
- Julian
- Hirshaut
- Opole, Wydawnictwo Instytut Śląski Sp. z o.o
- 2001
- personal accounts
- yes
- after the war
- Polish
-
Wspomnienia autora z przed wojny, z Drohobycza i z getta (skromne). Po przyjeździe do Warszawy w 1942 r., do brata, krótko pracował na aryjskich dokumentach. Opisał swoje relacje z jedynym ocalałym jeszcze z całej rodziny (w 1942 r.), bratem. Zatrzymany przez szmalcowników, aresztowany (lipiec 1943 r.) trafił na Pawiak. Opisał swój roczny pobyt na Pawiaku. Pobyt w tzw. celi śmierci nr 258, zachowanie ukraińskich i niemiecki strażników w stosunku do żydowskich więźniów. Krótki okres (10 dni) pracy w warsztatach samochodowych na Dynasach. Długi okres pracy w łaźni więziennej. Autor brał udział w akcjach pracowników łaźni: sabotażowych, samopomocy, komunikacji między więźniami. Opisuje sposoby prowadzenia tych akcji. Wymienia też kilkunastu współtowarzyszy z celi i z oddziału IV (niektórzy opowiedzieli mu swoje losy, opisuje je w książce), strażników niemieckich i ukraińskich. Opisuje tez różne sytuacje prześladowania Żydów na Pawiaku, pracę w łaźni, plany ucieczki, które robił ze współwięźniami. W książce są także fragmenty z dziennika prowadzonego przez autora na Pawiaku. Autor uciekł z Pawiaka 30 maja 1944 r. razem z dziewięcioma innymi więźniami. Ukrywał się na Saskiej Kępie razem dwoma towarzyszami z więzienia. Obaj zginęli. Później autor ukrywał się w różnych miejscach dzięki pomocy znajomych.