Given name: Helena Family name: Bard-Nomberg

Córka Szaji i Tauby. Modystka. Przed wojną mieszkała na Koszykowej. W 1941 r. poszła do getta, zamieszkała na Karmelickiej. Udało jej się dostać do pracy w jedynej niezamkniętej przez Niemców drukarni. Po zakończeniu akcji wysiedleńczej pracownicy drukarni zostali zatrudnieni w innych placówkach. Na początku 1943 r. została wysłana do Majdanka. W części dla Żydówek warunki były cięższe niż w części dla Polek. Racja dzienna wynosiła 1/2 litra zupy, 8 dkg. chleba i garnuszek kawy. Długotrwałe apele, częste selekcje nago, sadyzm. W czerwcu 1943 r. została wysłana do Auschwitz (nr 49298). Wyglądała bardzo źle, nogi miała opuchnięte, ciało pełne wrzodów. Razem z grupą kobiet była prowadzona do krematorium. Bardzo chciała żyć. Kiedy przed wejściem do "łaźni" kobiety musiały się rozebrać, usiadła na chwilę na stercie odzieży. Następne w kolejce kobiety, nieświadomie, nakryły ją swoją odzieżą. Przesiedziała w stercie ubrań do rana. Później w następnych selekcjach ratowała się w różny sposób. Pewnego razu ukryła się nawet za latryną, w beczce odchodów. Przez dwa miesiące była traktowana jak trędowata, współwięźniarki się nią brzydziły. 18 stycznie 1945 r. obóz został ewakuowany. Więźniowie szli pieszo przez 4 dni i 4 noce. Droga była usypana trupami. Dotarła do Ravensbruck. Po 6 tygodniach obóz został wyzwolony. Dostała się do Szwecji w maju, ważyła 30 kg.

Luba Melchior, przyjmująca zeznanie, uzupełnia dane z przesłuchania swoimi objaśnieniami. 1) O drukarzach, którzy zostali w getcie. Razem z rodzinami zostali wysłani do Majdanka na początku 1943 r. Maszyny Niemcy wysłali do Radomia i po 6 tygodniach wydobyli ocalałych drukarzy z obozu. 2) O "organizacji" koców w Majdanku. 3) Uzupełnienie zeznań świadka, których nie mogła notować ze względu na zły stan świadka pod wpływem wspomnień. Dotyczyły one walki o życie za wszelką cenę, incydentu schowania się przed selekcją w beczce pełnej kału, wyglądu świadka (owrzodzone ciało, nos i usta zniekształcone na skutek paraliżu, nogi spuchnięte, cała sylwetka karykaturalna). W Szwecji świadek dba o wygląd, nosi chustkę na głowie, żeby ukryć odmrożenia za uszami, ale jest słaba, chora, załamana psychicznie po stracie rodziny, pokazuje ugryzienia przez szczury, prawa ręka jej drży. Wraca do Polski w nadziei, że mąż wróci z Rosji.