Relacja 301-7146 w Archiwum ŻIH
- Mieczysław
- Prygoniker
- account/testimony, personal accounts
- partially
- after the war
- Polish
-
Autor, po ogłoszeniu strefy getta, opuścił z rodziną Łódź i wyjechał do Warszawy. Zamieszkali na Ogrodowej, która znalazła się w getcie. W grudniu 1940 wyszedł z getta z dwoma braćmi, ruszyli w kierunku Bugu. Przedostali się na drugi brzeg. Zostali złapani przez straż graniczną i po rewizji przewiezieni do Siemiatycz na przesłuchanie, a później do więzienia w Białymstoku. W kwietniu 1941 r. więźniowe wydostali się z więzienia. Autor zaczął pracę jako radioelektryk w jednostce Wermachtu. Kiedy utworzono getto, zamieszkał w nim, ale codziennie chodził do pracy. W końcu 1941 r. zmienił nazwisko, podał się za dużo młodszego niż w rzeczywistości i zaczął pracować jako radioelektryk w "Domu Żołnierza" na ul. Lipowej. Potajemnie prowadził nasłuchy stacji z Londynu i Moskwy. Przełożeni, Niemcy pozwolili mu zamieszkać po stronie aryjskiej, vis a vis miejsca pracy. Nasłuchy radiowe prowadził na polecenie głównego łącznika oddziału partyzanckiego, Pawła Michajlenko. Przekazywał też informacje uzyskane od żołnierzy. Latem 1942 r. wyjechał na kilka dni do Warszawy do getta odwiedzić rodzinę. Został zadenuncjowany przez swojego sąsiada, ale wybronił go jego niemiecki przełożony. Po wyzwoleniu Białegostoku zaczął pracę w PKWN, w redakcji gazety. Zaczęło go nachodzić NKWD i Urząd Bezpieczeństwa. Został osadzony w więzieniu. Razem z innymi więźniami został wywieziony do obozu w Ostaszkowie. Spędził w nim 16 miesięcy, do stycznia 1946 r. Później wrócił do Polski.
Wspomnienia z lat 1943-44 były drukowane w nr 3 tygodnika "Za Wolność i Lud" z 21.01.1984 r.
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
ul. Tłomackie 3/5
00-090 Warszawa
secretary@jhi.pl
www.jhi