Given name: Frejda Family name: Strass

  • NO
  • Female
  • Frejda
  • Strass
  • Perelman
  • Franciszka Pawłowska
  • 1925-04-08
  • Białystok
  • Yes
  • From Warsaw
  • Old Town
  • Świętojerska
  • Jewish
  • basement, in an apartment
  • other
  • other danger

  • Frejda Strass z d. Perelman ur. 08.04.1925r. córka Leji i Natana Perelmanów. Strasza siostra Miny Perelman. Przed wojną i w getcie mieszka z rodzicami i siostrą przy ul. Świętojerskiej. Wiodą wygodne, zamożne życie. Ojciec jest właścicielem fabryki tekstyliów na Pradze. Gdy wybucha wojna ukrywają się w piwnicy swojej kamienicy. Fabryka ojca zostaje przejęta przez volksdeutscha. Gdy zostaje ustanowione getto nie muszą zmieniać mieszkania, ich mieszkanie znajduje się na terenie getta. Frejda kontynuuje naukę na tajnych kompletach. W getcie rodzice są zmuszeni wyprzedawać meble z mieszkania, aby móc kupować jedzenie. Wszyscy pracują w szopie szczotkarzy. Jej młodsza siostra zostaje wyprowadzona z getta 17 lutego 1943r. i zamieszkuje u wdowy po oficerze, pani Zienkiewicz. W marcu 1943r. przez mór getta ucieka Frejda Strass, którą zaopiekowuje się pani Maria (związana z podziemiem). Frejda zamieszkuje razem z siostrą u pani Zienkiewicz. Obie decydują się pójść do Hotelu Polskiego. Spotykają w nim swojego wujka, Jakuba Zukermana. Wszyscy zostają wywiezieni do obozu w Bergen Belsen. Z Bergen Belsen zostają ewakuowane do Magdeburga i tam obie siostry doczekują wyzwolenia. Po wyzwoleniu przyjeżdżają do Czechosłowacji, do Pragi. Chcą się dowiedzieć o losie swojej rodziny w Warszawie, ale nie docierają do Warszawy. Zostają w Pradze. Wychodzi za mąż i w 1968r. emigruje z mężem do UK.

  • Hotel Polski, after the war, before the war, in the Ghetto, deportation
  • Germans operations, Poles operations, Ghetto liquidation, housing, help, private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , other help, contacts with other Jews , stranger, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , outside of Warsaw, with Aryan documents

  • Pamiętnik 302/231 w Archiwum ŻIH
    Początek okupacji niemieckiej w Warszawie, rozporządzenia antyżydowskie(mąż autorki był więziony za brak żydowskiej opaski). Życie w getcie warszawskim, praca w szopie Schulza. W styczniu 1943 r. autorka opuściła getto, ukrywała się w Konstancinie i Milanówku, była prześladowana przez
    szantażystów. Mąż i córka ukrywali się oddzielnie. W lipcu 1943
    cała rodzina zgłosiła się do Hotelu Polskiego w Warszawie, po czym zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Bergen-Belsen. Opis warunków życia w obozie, ewakuacja obozu w kwietniu 1945 r., wyzwolenie i wyjazd do Paryża.
    Autorka pochodziła z rodziny polskich Żydów mieszkających przez pewien czas w Niemczech. Przed wojną studiowała w Paryżu. Po wojnie wyjechałado Izraela.

  • 72-89