Given name: Stanisława Family name: Karsov-Szymaniewska
- NO
- Female
- Stanisława
- Karsov-Szymaniewska
- Przedpełska
- 1908-06-23
- Kijów
- Yes
- From Warsaw
- Mokotów
- Kazimierzowska 47
- Polish
- in an apartment
-
Córka Janiny i Stefana Przedpełskich. Od pierwszej chwili utworzenia getta zaczęła pomagać mieszkającym w nim ludziom. Najpierw przyjacielowi z lat dziecinnych Józefowi Neudingowi, jego żonie i jego starym rodzicom, którym zanosiła do getta żywność. Czasami wyręczała ją czternastoletnia córka Liliana. Dostarczała do getta dokumenty dla Eugenii Tłusty i jej rodziny, Henryka Markiewicza, Henryka Cederbauma i jego żony, Janiny i Juliana Welmanów, Tadeusza Wołowskiego i jego żony. W jej mieszkaniu ukrywała się przez kilka tygodni Janina Welman, a jej córka Alina była zameldowana u Szymaniewskiej. Mieszkała u niej również Judyta Deutch, czteroletnia córka Henryka i Łucji, pod okupacyjnym nazwiskiem Joanna Przedpełska. W 1943 r., na skutek aresztowań w grupie konspiracyjnej, Szymaniewska przewiozła dziewczynkę do Anina, do państwa Mergenthalerów. Opłacała jej utrzymanie (1200 zł miesięcznie). Również w 1943 r. zamieszkała u niej Jadwiga Sawicka, jako gosposia, zameldowana i ubezpieczona. Ukrywała też jeszcze dwie dziewczynki żydowskie, Ninę (nazw. okup. Nina Karsov) i Iwonę, uciekiniera z obozu niemieckiego - żołnierza angielskiego. Często nocował u niej kolega z organizacji.
Od 1941 r. prowadziła samodzielną grupę konspiracyjną kontrwywiadowczą przy KW Okręgu Warszawskiego, pod ps. "Grupa nr 6". W pracę konspiracyjną była zaangażowana cała jej rodzina: matka Janina Radwan-Przedpełska, córka Liliana Szymaniewska (obecnie Buczwińska), brat matki Leszek Przedpełski (zmarł tragicznie w czasie okupacji), jego syn Jerzy Przedpełski (zginął w powstaniu warszawskim). Otrzymywała do rozpracowania przechwycone na poczcie donosy do gestapo, żandarmerii i policji granatowej. Były w tym również donosy, i to sporo, na ukrywających się Żydów. Postanowiła nawiązać kontakty z ludźmi, którzy mieli dostęp do blankietów metryk, dowodów pracy, kenkart. Meldunki umiała załatwić, ponieważ od lat zajmowała się prowadzeniem administracji w różnych domach. Dozorcy tych domów byli jej oddani i mogła na nich liczyć. Również wielu lokatorów jej pomagało. Najbardziej ofiarnymi dozorcami byli: Paweł Śmietana, dozorca domu na Chmielnej 64 (aresztowany przez Niemców zmarł w więzieniu); Marianna Chmielewska, dozorczyni na Miedzianej 4a (przechowywała Żydówkę w pralni); Jan Sobotnik, dozorca na Nowym Świecie 49 (zginął na skutek donosu lokatorki); Paweł Kurodym dozorca na Wilczej 62 (nigdy nie zawiódł).
W jej grupie pracowali: Zygmunt Okuń; Wacław Mila; Zofia Grucman; Ewa Szumańska; Barbara Zemanek; Liliana Szymaniewska; Janina Radwan-Przedpełska; Stefania Kłosińska; Jerzy Michalewicz; Marek Szacki; Tadeusz Wołowski; Leszek Przedpełski; Maria Szymańska; Antoni Niedzielski, elektromonter z ul. Złotej; Konrad Trapsze; Zofia Wyrozębska; Marceli Krawczyk; Janina Garskówna; Irena Kiełczewska; Stanisława Dubois; Zofia Dębicka; Aniela Tomaszewska; pani Żurawska; pan Bursztyński; Juliana i Stanisława Kozerskie; Halina K.
Po wojnie oskarżona o to, że od 1941 r. do 1944 r. działała na szkodę osób prześladowanych przez władzę niemiecką ze względów politycznych, wskazania władzom AK tych osób, a następnie ich mordowania. Została aresztowana i więziona w latach 1949-1954. 15 stycznia 1957 r. została uniewinniona przez Sąd. - Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, in the Ghetto, deportation
- Poles operations, housing, help
- children, other help, Polish underground movement , The Righteous Medal , stranger, long-lasting help, housing assistence , acquaintances
-
Related sources:
-
Relacja Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej „Hanny” 1) W swojej relacji w książce "Ten jest z ojczyzny mojej") nie podaje ona dokładnego adresu (adres znaleziony w książce telefonicznej z 1942 r.) 2) Adres podaje w Relacji 301-6365 w AŻIH.
- 331- 338
-
Related people:
-
Neuding
Józef
(Acquaintance / Person who is aided )
Prawnik, żonaty. Był radcą prawnym, po przeniesieniu do getta stracił możliwość zarobkowania. Dorywcze zarobki nie w...
-
Welman
Julian
(Acquaintance / Person who is aided )
Mąż Janiny, ojciec Aliny. Przyjaźnili się z Mieczysławą Ćwiklińską. Kilkakrotnie otrzymywali dokumenty od Stanisławy...
-
Welman
Janina
(Acquaintance / Person who is aided )
Żona Juliana, matka Aliny. Przyjaźnili się z Mieczysławą Ćwiklińską. Kilkakrotnie otrzymywali dokumenty od Stanisław...
-
Welman
Alina
(Stranger / Person who is aided )
Córka Janiny i Juliana. Przyjaźnili się z Mieczysławą Ćwiklińską. Kilkakrotnie otrzymywali dokumenty od Stanisławy K...
-
Deutsch
Judyta
(Stranger / Person who is aided )
Judyta Deutsch, lat 4 i pół, córka Henryka i Łucji, o bardzo semickim wyglądzie. W 1943 r., Liliana, córka Stanisław...
-
Sawicka
Jadwiga
(Stranger / Person who is aided )
Jadwiga Sawicka, wdowa po zamordowanym lekarzu, od 1943 r. aż do wyzwolenia mieszkała u Stanisławy Karsov-Szymaniews...
-
Wołowski
Tadeusz
(Stranger / Person who is aided )
Tadeusz Wołowski, aktor, otrzymał za pośrednictwem Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej stałą zapomogę i papiery dla żon...
-
Cederbaum
Henryk
(Stranger / Person who is aided )
Otrzymał wraz z żoną aryjskie papiery od Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej.
-
Przedpełski
Jerzy
(cousin)
Syn Leszka Przedpełskiego, kuzyn Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej. Pracownik RGO. Stefan Sendłak wciągnął go do prac...
-
Przedpełski
Leszek
(cousin)
Brat Janiny Radwan-Przedpełskiej, wuj Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej, zaangażowany w pracę konspiracyjną i pomagan...
-
Mila
Wacław
(Acquaintance)
Współpracownik Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej w samodzielnej grupie kontrwywiadowczej przy K.W. Okręgu Warszawskie...
-
Kossakowska
Maria
(Acquaintance)
Aktorka. Współpracowniczka Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej w samodzielnej grupie kontrwywiadowczej przy K.W. Okręgu...
-
Gurcman
Zofia
(Acquaintance)
Uczennica lat ok. osiemnastu. Żydówka. Stanisława Karsov-Szymaniewska wciągnęła ją do pracy konspiracyjnej w samodzi...
-
Kłosińska
Stefania
(Acquaintance)
Współpracowniczka Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej w samodzielnej grupie kontrwywiadowczej przy K.W. Okręgu Warszaws...
-
Karsov
Nina
(Stranger / Person who is aided )
Miała 2,5-3 lata kiedy razem z rodzicami została zabrana do transportu do Treblinki. Rodzice wyskoczyli z pociągu ra...
Related places:
-
Kazimierzowska 47
Mieszkanie Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej.
Related events:
- Stanisława Karsow-Szymaniewska mieszkała na Kazimierzowskiej 47. O... 1940 (Help / free of charge / long-lasting / housing/hiding place / documents / other help) ,
- W maju 1943 r., u Stanisławy Karsov-Szymaniewskiej na Kazimierzows... 1943-05 (Help / free of charge / long-lasting / housing/hiding place) ,
-
Neuding
Józef
(Acquaintance / Person who is aided )