Wywiad USC 4554 – Yehuda Elberg

Yehuda (Jehuda) Elberg, ur. 15.05.1912 w Zgierzu, syn Abrahama i Chawy z d. Michaleson. Miał 2 braci i 3 siostry. Pochodził z rabinackiej rodziny - jego ojciec i obydwaj dziadkowie byli rabinami. On również był kształcony na rabina, ale zdecydował się iść w innym kierunku. Skończył w Łodzi studia inżynierskie, założył firmę tekstylną. W 1939 r. ożenił się z Rejzel Rosenzaft. Po wybuchu wojny przyjechali do Warszawy. W 1940 r. urodził się ich syn Emanuel, który zmarł w 1942 r. na dyzenterię. W getcie była również rodzina Jehudy. Matka zmarła na tyfus w 1941 r., a ojciec i 3 siostry zginęli w Treblince. Jehuda współpracował z ŻOB-em. Pracował na placówce Ostbahn poza gettem. Postanowił wyjść do partyzantki. Chciał znaleźć miejsce przechodnie, gdzie będzie można się zatrzymać przed pójściem do lasu. Znalazł je w Świdrze u państwa Włodarczyków. 18 kwietnia 1943 wrócił, aby przekazać informacje członkom ŻOB. Niestety jego placówka nie mogła już wejść do getta. Jehuda próbował jeszcze samodzielnie dostać się do getta, ale bezskutecznie. Do końca wojny był z żoną w Świdrze u Włodarczyków. Byli też z nimi inni Żydzi. Szukali ludzi, którzy wyskoczyli z pociągów, pomagali im. Gdy zasoby finansowe wyczerpały się, Jehuda rzeźbił drewniane kapliczki i sprzedawał je.
Po wyzwoleniu wyjechali z żoną do Lublina, a następnie do Łodzi. Jehuda został korespondentem zagranicznej prasy i wydawcą gazety. Potem wyjechał do Paryża, rozwiódł się z żoną. Następnie przeniósł się do USA i Kanady. Został znanym pisarzem w jidysz, napisał ok. 20 książek. Zmarł w 2003 r.

Zob. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Elberg-Jehuda;3897249.html; https://zydziotwoccy.pl/2022/10/09/choc-sami-byli-biedni/?fbclid=IwAR16-emPiK5yHZjayRUIM-HXNRL27qHwn-w1T8LFJ9lPVJylz-W_JqWILvk

USC Shoah Foundation – The Institute for Visual History and Education Leavey Library 650 West 35th Street, Suite 114 Los Angeles, CA 90089-2571
https://vhaonline.usc.edu