Given name: Erna Family name: Szuldiner
- NO
- Female
- Erna
- Szuldiner
- 1931-00-00
- Yes
- From Warsaw
- ul. Nowe Miasto 5
- ul. Bonifraterska 10, ul. Gęsia 25, ul. Nalewki 47, ul. Świętojerska 34, Rembertów, Wołomin, Warszawa - Praga, ul. Piotrkowska 88 - Łódź, ul. Narutowicza 18/2 - Łódź (internat dziecięcy)
- Jewish
- good
- other
- hiding place in an apartment , attic, in an apartment
- money
- blackmail/"szmalcowanie" resulting in escape
-
Opis z internatu: „Wysoka, smukła dziewczynka, jasne włosy, szare oczy. Spokojna, opanowana, b. koleżeńska, pracowita, inteligentna i mądra. Z usposobienia melancholijna.”
Córka Wolfa i Róży z Poznerów. Ojciec Erny był kupcem, miał hurtownię kolonialną. Po wybuchu wojny i po utworzeniu getta rodzina przenosi się na Bonifraterską. Rodzice Erny wyprzedają majątek. Cała rodzina jest fikcyjnie zatrudniona, ukrywają się w schowkach. Erna przeżywa liczne dramatyczne chwile. W trakcie jednej z akcji ginie jej ojciec. Zimą 1943 roku rodzina postanawia przerzucić dzieci na aryjską stronę.
Erna (z aryjskimi papierami na nazwisko Zofii Kwiatkowskiej) przechodzi w nocy przez mur po drabinie, ktoś ją odbiera po drugiej stronie. Rano zabiera ją dawna służąca Szuldinerów i zawozi Ernę do Rembertowa. Tam dziewczynka mieszka 2 miesiące z kuzynką, Adeczką Lubelczyk, u Polaka; rodzina płaci za ich utrzymanie. Gospodarz zaczyna je szantażować, w porozumieniu z sąsiadem Volksdeutschem. Uciekają do kuzynki Erny Posner, mieszkają u ludzi, którzy zmuszają je do picia bimbru, grożąc, że zawiadomią Niemców.
Trzy Polki zabierają dziewczynki na Koło. Każda wzięła do siebie jedną dziewczynkę, Erna znajduje schronienie u krawcowej, Szcześniakowej. Ma kolejne aryjskie papiery, tym razem na nazwisko Zofii Kowalczyk. Ostatni list od matki przychodzi z Majdanka. Erna musi wynieść się z mieszkania, jej opiekunkę nachodzą Niemcy, szukając jej męża. Erna ma dobry wygląd i aryjskie papiery, ale nie może ryzykować.
Szcześniakowa znajduje Ernie nowe mieszkanie, u ludzi bezdzietnych, państwa Skrzypków, którzy chcieli wziąć dziecko na wychowanie. Według aryjskich papierów Erna jest młodsza o 4 lata i rzekomo ma 8 lat. Rzekomo ma być Polką, córką partyzanta. Skrzypkowa zachowuje się antypatycznie. Zmusza Ernę do chodzenia do kościoła. Erna przystępuje do komunii. W przeciwieństwie do swojej żony pan Skrzypek bardzo życzliwym człowiekiem. Dawny działacz socjalistyczny, nie przywiązuje wagi do religii, czyta tajne biuletyny. Erna z własnej woli pomaga mu roznosić tajne gazetki.
Wybuch Powstania zastaje Ernę na letnisku w Wołominie. Niemcy ewakuują ludność cywilną. Po tułaczce, bombardowaniu i dramatycznych przeżyciach, Erna razem z grupą ludzi trafia pod eskortą Niemców do pustej fabryki w Łomiankach, potem do obozu w hucie szklanej, w Ożarowie. Po wyzwoleniu Warszawy Erna dociera na Pragę, do siostry pani Skrzypek. Tam spotyka się ze Skrzypkami, którzy stracili mieszkanie w czasie Powstania.
Erna chodzi do szkoły, nawiązuje kontakt z kuzynką, mieszkającą w Łodzi u krewnych. Jej ciotka po wyjeździe do Palestyny nawiązuje kontakt z rodziną Erny, która ją do siebie zaprasza. 20.12.1946 Erna wyjeżdża do kuzynki na święta, z Łodzi pisze list do Skrzypków, wyjaśniając, kim jest i żegnając się z nimi. Trafia do Domu Dziecka, czuje się szczęśliwa, że po tylu latach jest znowu ze swoimi rodakami. Wszyscy odnoszą się do niej z troską i życzliwością. Uczy się angielskiego i hebrajskiego.
- Poles operations, housing, help, blackmail, private/everyday life
- antisemitism, atmosphere , children, Gestapo/gendarmerie, hosts, costs, long-lasting help, individual help , housing assistence , with Aryan documents
-
Adres przedwojenny: prawdopodobnie chodzi o Rynek Nowego Miasta.
-
Related sources:
- Str. 5
-
Related people:
-
Lubelczyk
Ada
(cousin)
In September 1939 she lived in Warsaw, Franciszkanska Street No. 20; after the war in Kalisz, Pulawska Street No. 13...
-
Szcześniakowa
Nieznane
(Aider )
Krawcowa Szcześniakowa mieszka na Kole. Ukrywa u siebie Ernę Szuldiner w 1943 roku. Nachodzą ją Niemcy, robią rewizj...
-
Skrzypkowa
Nieznane
(Aider )
Skrzypkowa jest zamożną znajomą krawcowej Szcześniakowej, u której Erna Szuldiner mieszka w 1943 roku. Skrzypkowie s...
-
Skrzypek
Nieznane
(Aider )
Skrzypek, zamożny znajomy krawcowej Szcześniakowej zgodził się przyjąć do siebie Ernę Szuldiner. Erna ma aryjskie pa...
Related places:
-
Rembertów
Mieszkanie Polaka, w którym przez 2 miesiące ukrywa się Erna Szuldiner z kuzynką. Wyprowadzają się z powodu szantażu.
-
Koło
Mieszkanie krawcowej, Szcześniakowej, gdzie znajduje schronienie Erna Szuldiner w 1943 roku, tuż przed wybuchem pows...
-
Nieznana
Mieszkanie państwa Skrzypków w Warszawie, gdzie Erna Szuldiner mieszka do Powstania.
Related events:
- Zimą 1943 roku rodzina Szuldinerów postanawia przerzucić dzieci z... 1943-02 (Blackmail/"Szmalcowanie" / at home) ,
- Zimą 1943 trzy Polki zabierają dziewczynki z Rembertowa na Koło, k... 1943-04 (Help / paid / housing/hiding place) ,
- Szcześniakowa znajduje Ernie Szuldiner nowe mieszkanie, u ludzi be... (housing/hiding place / other help) ,
-
Lubelczyk
Ada
(cousin)