Given name: Tola Family name: Sommer

Córka Dawida i Heleny. Mężatka. Wojna zastała ja w Kaliszu. W listopadzie 1939 r. wyjechała z mężem do Warszawy. Kiedy zaczęły się łapanki, złapano jej męża. 4 tygodnie pracował w obozie przy ówczesnej granicy rosyjskiej. Osuszał bagna. Wrócił do Warszawy w bardzo złym stanie zdrowia i zawszony. Zarabiali handlem z dzielnica polską. Mimo tego żyło im się coraz gorzej. W listopadzie 1940 r. przeszli rano przez wachę. Przekupili tramwajarza, żeby ich wpuścił do tramwaju. Dojechali do Okęcia, a stamtąd poszli pieszo do Radomia. Nie chciała wędrować razem z mężem. Miała typowy semicki wygląd, a mąż miał urodę aryjską. Po kilku zatrzymaniach przez szmalcowników, dołączyła do męża. Szli już razem. Nie mieli pieniędzy, żyli z tego co dali im ludzie. Sypiali w stodołach, w lesie itp. Im dalej od Warszawy, tym bardziej było niebezpiecznie. W Radomiu zgłosili się do Gminy Żydowskiej, dostali nocleg na kilka dni. W Radomiu mieszkali w getcie. Pracowała w placówce niemieckiej (brak bliższego określenia), mąż przy budowie baraków na niemieckie magazyny. Po pierwszej akcji wysiedleńczej, znaleźli pracę w fabryce w fabryce broni. Sądzili, że ta praca uchroni ich przed wywózką. Początkowo zostali skoszarowani na terenie fabryki. Po paru miesiącach zostały postawione baraki, do których przeniesiono więźniów. W obozie była do 27 lipca 1944 r. Wtedy obóz został ewakuowany. Trafiła do Oświęcimia, później do Ravensbruck i Malchow. Po wyzwoleniu obozu trafiła do Szwecji.