Given name: Helena Family name: Rauch

Po wkroczeniu do Lwowa w 1941 r., Niemcy zabrali jej męża i ślad po nim zaginął. Rodzice i 29-letnia siostra zostali wywiezieni do Bełżca. Jeden z braci, żołnierz, został wzięty do niewoli, trafił na Majdanek i zginął. Starszy brat został przydzielony do pracy w tartaku, ale wydał go znajomy Ukrainiec. Kierownik tartaku uprzedził brata, żeby uciekał, ale on nie chciał zostawić żony i dwójki dzieci. Gestapo zastrzeliło całą czwórkę na polu obok tartaku. Helena od 1941 r. pracowała w szynku ciotki, na Grodeckiej. Tam poznała artystę cyrkowego, Stanisława Robaka. Robak zaproponował jej żeby pojechała z nim do Warszawy i przyrzekł się nią zaopiekować. Dał jej metrykę swojej siostry, świadectwa szkolne, legitymację szkolną. Helena była w szóstym miesiącu ciąży. W Warszawie Robak kupił mieszkanie na Pańskiej, ale musiał je oddać ze względu na zamknięcie getta. Przeprowadzili się na Nowogrodzką, stamtąd na Mazowiecką. Helena urodziła syna w szpitalu na Karowej. Robak pracował na pl. Żelaznej Bramy, gdzie miał stolik, na którym uprawiał gry hazardowe. Tam został aresztowany i w więzieniu przesiedział 8 miesięcy. Helena, oprócz dokumentów siostry Robaka, nie miała kenkarty. Pewnego dnia przyszła do niej Janina Adler w towarzystwie granatowego policjanta, który zatrzymał ją na ulicy. Janina twierdziła, że Helena jest jej krewną. Helena była przestraszona, bała się o swojego kilkumiesięcznego synka, wyparła się znajomości, ale policjant chciał je zabrać na komisariat. Helena ubłagała go, żeby wypuścił Janinę. Po tym zdarzeniu policjant stwierdził, że zakochał się w Helenie. Często ją odwiedzał, molestował, a w końcu zgwałcił. Pewnego dnia usiłował zabrać ją do swoich rodziców. Tego dnia odwiedził Helenę kolega Robaka, Stefan Stępiński, zagroził policjantowi, że go zastrzeli. Pomogło, ale Helena wyprowadziła się na Złotą. Kiedy Robak wyszedł z więzienia nadal prowadził swoje gry. Pewnego razu, kiedy Helena go szukała, poszła do restauracji Sadka na Próżnej. Tam zaczepił ją Edward Zamojski, szpicel tropiący Żydów. Kazał jej pójść ze sobą na komisariat. Narobiła krzyku, Robak zaczął ją bronić. Zamojski zaprowadził oboje na komisariat. Robak zrobił awanturę na komisariacie i zostali zwolnieni, ale zamojski szantażował ją jeszcze przez jakiś czas. Przeprowadziła się na Stalową, do znajomego partnera, Konstantego Neudułowskiego. Jej partner wybudował teatr na Targowej 73, pracowała w nim początkowo jako kasjerka, a później aktorka. Pewnego razu została zatrzymana przez polskiego policjanta na ulicy, po wyjściu z teatru. Policjant oskarżał ją o to, że jest Żydówką. O jej "aryjskości" poświadczył komendant niemieckiego posterunku na Dworcu Wileńskim, bywalec teatru przekonany o aryjskości Heleny. Helena, prawdopodobnie na początku 1944 r., urodziła swojemu partnerowi dziecko. Jej starsze dziecko zostało oddane koledze Stanisława, na ul. Miedzianą. Powstanie warszawskie zastało Helenę z partnerem i młodszym dzieckiem na ulicy. Schronili się na ul. Skorupki 5. Dom został zbombardowany i dziecko nie przeżyło. Stanisław poszedł do powstania. 5 października wyszła z Warszawy ze Stanisławem i dzieckiem. Trafili do Pruszkowa, tam zostali rozdzieleni. Robak posłużył się swoją erlaubniskarte (jako artysta) i powiedział, że przyjechał na występy. Dzięki temu mógł się poruszać po terenie i dołączył do Heleny. Oboje zostali wywiezieni do Bochni. Tam Stanisław, z powodu swojego wyglądu, został wzięty za Żyda. Był wielokrotnie sprawdzany, okradany, ale w końcu wypuszczany. W Bochni razem doczekali wyzwolenia.