Given name: Lidia Family name: Markus
- NO
- Female
- Lidia
- Markus
- Wagin
- 1899-02-16
- Yes
- Not in Warsaw
- Łódź
- Kobyłka, Warszawa Sienna 60, Noakowskiego 16, Kobyłka
- on surface
- valuables, money
- delation/denunciation, blackmail/"szmalcowanie" resulting in escape
- 
                                        
                                        Była Rosjanką, córką carskiego oficera. w Moskwie poznała Borysa Markusa, zakochali się i wzięli ślub. Lidia przeszła na judaizm. W 1919 r. w Moskwie urodziła się ich pierwsza córka Eugenia, z którą przyjechali do Łodzi. Rodzina była zasymilowana, nie bardzo religijna. Gdy wybuchła wojna, rodzina była w Łodzi. Mąż miał zostać zabrany do prac przymusowych, ale był chory. Niemcy pobili go do nieprzytomności, i zmarł. Lidia wyjechała z córkami do swojej siostry Aleksandry (Olgi) Żmigrodzkiej, która mieszkała z mężem w Kobyłce. Po powstaniu getta zamieszkała z córkami na ul. Siennej 60. W lecie 1941 r. wyszły z getta, zamieszkały na ul. Noakowskiego 16. Tam przyjechała do nich rodzina ze Lwowa - brat męża Witold Markus z żoną Reginą, 9-letnim synem Markiem i szwagrem Julianem Lewitem. Pod koniec 1942 r. znajomy rozpoznał Juliana na ulicy, próbował go szantażować. Wszyscy przeprowadzili się do Kobyłki. Zbudowali w domu kryjówkę w piwnicy, byli tam do wyzwolenia. Maria, jej matka Lidia i ciotka Olga jeździły do Warszawy po zakupy i do biblioteki. Lidia i Olga były również kurierkami AK. W domu był skład broni i amunicji. W Kobyłce przetrwali również walki rosyjsko-niemieckie, i przejście frontu. Po wojnie zamieszkała z córką Eugenią w Łodzi. 
- Ghetto Uprising, before Ghetto , in the Ghetto
- housing, help, private/everyday life
- contacts with other Jews , long-lasting help, individual help , housing assistence
- 
    
    
    
            Related sources:
- 
            Related people:- 
                                
                                    Markus
 Eugenia
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / daughter)
                                                                                                            
                                                                    Starsza siostra Marii Markus, córka Borysa Markusa i Lidii z d. Wagin. Ojciec prowadził fabrykę tekstylną. Rodzina b... 
- 
                                
                                    Lewit
 Maria
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / daughter)
                                                                                                            
                                                                    Maria Lewit, z d. Markus, ur. 02.07.1924 w Łodzi. Córka Borysa Markusa i Lidii z d. Wagin. Miała starszą o 5 lat sio... 
- 
                                
                                    Żmigrodzka
 Aleksandra (Olga)
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / Aider  / siblings)
                                                                                                            
                                                                    Siostra Lidii Markus, córka carskiego oficera. Wyszła za mąż za arystokratę Jerzego Żmigrodzkiego, mieszkali w Kobył... 
- 
                                
                                    Żmigrodzki
 Jerzy
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / in-law / Aider )
                                                                                                            
                                                                    Żonaty z Aleksandrą z d,. Wagin, córką carskiego oficera. W czasie wojny ukrywała się w ich domu siostra żony, Lidia... 
- 
                                
                                    Szmukler
 Lola
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance)
                                                                                                            
                                                                    Właścicielka mieszkania na Siennej, w którym wynajmowała pokój Lidia Markus z córkami. Mieszkała z teściową. 
- 
                                
                                    [Nieznane]
 Kuba
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance)
                                                                                                            
                                                                    Wynajmował pokój w mieszkaniu na Siennej, tam, gdzie mieszkała również rodzina Markusów. Bał się wychodzić na ulicę. 
- 
                                
                                    Koss
 Jadwiga
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance / Aider )
                                                                                                            
                                                                    Przyjaciółka Olgi Żmigrodzkiej, opiekowała jej się siostra Lidią Markus i jej rodziną po stronie aryjskiej. 
- 
                                
                                    Markus
 Witold
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / in-law)
                                                                                                            
                                                                    Inżynier. Mieszkał z żoną i synem we Lwowie, w 1942 r. przyjechali do Warszawy. Ukrywali się z rodziną szwagierki, L... 
- 
                                
                                    Markus
 Regina
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / in-law)
                                                                                                            
                                                                    Żona inżyniera Witolda Markusa. Mieszkali we Lwowie, w 1942 r. przyjechali do Warszawy. Ukrywali się z rodziną szwag... 
- 
                                
                                    Markus
 Marek
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / cousin)
                                                                                                            
                                                                    Syn inżyniera Witolda Markusa i Reginy z d. Lewit. Mieszkali we Lwowie, w 1942 r. przyjechali do Warszawy. Ukrywali... 
- 
                                
                                    Lewit
 Julian
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / in-law)
                                                                                                            
                                                                    Jego ojciec był wspólnikiem w firmie Borysa Markusa, rodziny znały się sprzed wojny. W czasie wojny znalazł się we L... 
- 
                                
                                    Toff
 Miron
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY)
                                                                                                            
                                                                    Miron Toff był w getcie z żoną Anną i córką Janiną; jego syn Moniek uciekł na początku wojny do Rosji. Miron zadzwon... 
- 
                                
                                    
 Nieznane [kolega Juliana Lewita]
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Stranger)
                                                                                                            
                                                                    Kolega ze studiów Juliana Lewita. Spotkał go na ulicy w Warszawie i doniósł na niego policjantowi. 
- 
                                
                                    
 [polski policjant]
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Stranger)
                                                                                                            
                                                                    Polski policjant, który chciał zaszantażować Juliana Lewita jako Żyda. Zażądał od niego pieniędzy. Julian zostawił g... 
 Related places:- 
                                
                                    Kobyłka [dom Żmigrodzkich]
                                                                    
                                                                    Dom Aleksandry i Jerzego Żmigrodzkich, którzy ukrywali Żydów. 
- 
                                
                                    Sienna 
                                                                    
                                                                    Mieszkanie rodziny Markus w getcie, niedaleko muru. Maria Lewit podaje adres Sienna 60, ale pod tym adresem był szpi... 
- 
                                
                                    Biała
                                                                    
                                                                    The Municipal Courts were, due to the fact that they had entrances on the 'Aryan' as well as the Jewish side, a plac... 
- 
                                
                                    Noakowskiego 16
                                                                    
                                                                    Mieszkała tu Lidia Markus z córkami po wyjściu z getta. Wynajęły 5-pokojowe mieszkanie w drugim podwórzu na 6 piętrz... 
- 
                                
                                    Nieznana [siedziba Gestapo]
                                                                    
                                                                    Maria Markus z matką zostały zabrane na Gestapo. 
 Related events:- Na początku wojny (1939/1940), po śmierci męża, Lidia Markus z cór... 1940 (Help / housing/hiding place) ,
- Gdy w w Warszawie powstało getto, Lidia Markus z córkami Marią i E... 1940 (housing/hiding place) ,
- Olga Żmigrodzka namawiała swoją siostrę, Lidię Markus, żeby wyszła... 1941 (Help / other help) ,
- Po wyjściu z getta Lidia Markus zamieszkała z córkami Eugenia i Ma... 1941 (Help / documents / other help) ,
- Do mieszkającej po aryjskiej stronie z córkami Lidii Markus przyje... 1941 (Help / long-lasting / other help) ,
- Lidia Markus, będąc już po stronie aryjskiej, utrzymywała telefoni... 1942 ,
- Pod koniec 1942 r. Julian Lewit został rozpoznany na ulicy przez k... (Independent Jewish actions / helping other Jews ) ,
- Po szantażu na ul. Noakowskiego Lidia Markus z córkami Eugenią i M... 1942 (Help / long-lasting / housing/hiding place) ,
- Lidia Markus z córkami Eugenią i Marią oraz rodzina Markusów ze Lw... 1942 (Help / Independent Jewish actions / helping other Jews ) ,
- Znajomy Olgi Żmigrodzkiej, pan Szopiński, wciągnął ją w działalnoś... (Help) ,
- Lidia Markus jeździła z córką Marią do Warszawy, żeby zrobić zakup... 1943 (Denunciation / Danger) ,
 
- 
                                
                                    Markus
 Eugenia
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / daughter)