Given name: Bohdan Family name: Mączewski
- NO
- Male
- Bohdan
- Mączewski
- Mączyński
- 1881-02-12
- Yes
- From Warsaw
- Żoliborz
- ul. Mścisławska 12
- Kraków
- Polish
- basement, hiding place in an apartment , attic, in an apartment
- other danger
-
Bohdan Mączewski przechowuje w swoim żoliborskim domu licznych Żydów, innym udziela pomocy i wsparcia. „Wystarczyło zapukać do drzwi p. Mączewskiego i podać się za Żyda, a zaraz drzwi mu na oścież otworzył, a nieszczęśliwego ugościł jak najlepszego swego przyjaciela. Bywało i tak, że p. Mączewski, jeżeli chodziło o stare, chore Żydówki, odstępował swoje łóżko, a sam kładł się spać na podłodze.”
Bohdan Mączewski nie ma dużych zasobów materialnych. Dzieli się tym, co ma z ukrywanymi Żydami. Robi to bezinteresownie, nie biorąc żadnego wynagrodzenia.
Niemcy podejrzewają, że w okolicy działa konspiracja, a w samym budynku mieszkają „osoby niepewne”. Zdarzają się rewizje Gestapo. „W takich wypadkach odzywała się w p. Mączewskim krew Jego Dziada po Kądzieli – dyktatora 1863 r. Ludwika Mierosławskiego.” Błyskawicznie rozmieszcza ukrywających się Żydów w rozmaitych kryjówkach, w całym domu (strych, piwnica, kosz, za szafą). Asystuje Niemcom przy rewizji i dzięki pewności siebie szybko się ich pozbywa. Po rewizji podnosi na duchu swoich gości. „Często po wizycie gestapowców, na przekór, nowych Żydów przyjmował.”
Bohdan Mączewski jeździ rano na rowerze po mleko dla swoich „pensjonariuszy”. W czasie likwidacji getta spotyka na ulicy obdartego człowieka, „w którym poznał Żyda”. Zabiera go do domu, daje nowe ubranie, pozwala się umyć, karmi go i szykuje kąt do spania. „Cygan” ma dobry wygląd, Mączewski poleca go sąsiadowi do pracy w ogrodzie. Rozpoznaje go granatowy policjant i zabiera na komisariat.
Mączewski idzie na komisariat, apeluje do honoru komisarza i prosi o wypuszczenie „Cygana”. Oferuje komisarzowi złoty pierścionek z brylantem i weksel na 10.000 złotych. Komisarz nie przyjmuje tej propozycji, ale poruszony zachowaniem Mączewskiego pozwala mu przekazać „Cyganowi” chleb z masłem. Mączewski chowa w chlebie liścik.
Mączewski podejmuje kolejną próbę uwolnienia "Cygana". Zaprasza do szynku dwóch policjantów, gości ich, prosząc, żeby przenieśli młodego Żyda do celi „cygańskiej”, z której Mączewski mógłby go uwolnić. Policjanci godzą się na takie rozwiązanie, ale nie robią tego. W nocy Bohdan Mączewski poleca przechowywanym Żydom, żeby opuścili dom i ukryli się w zaroślach nad Wisłą. Ma po nich przyjść o północy. Sam szykuje narzędzia i rusza na komisariat, zamierzając wydobyć „Cygana”. „Widząc niechybną katastrofę powstrzymaliśmy p. Mączewskiego od tego szalonego kroku.” Bohdan Mączewski, zmartwiony sytuacją, zapada na ciężką chorobę, spędza 3 miesiące w szpitalu. W tym czasie przechowywani Żydzi opuszczają jego dom, pomaga im przyjaciółka Mączewskiego, mieszkająca na Mścisławskiej Zofia Gorta. Po powrocie ze szpitala Bohdan Mączewski nadal opiekuje się Żydami i udziela im schronienia.
Jego żona, Wacława, mieszka na Wilczej. Również i ona pomaga Żydom, współpracują w tej kwestii z Bohdanem.
Po wojnie Bohdan Mączewski mieszka w Krakowie i pracuje jako urzędnik w Wojewódzkim Urzędzie Informacji i Propagandy.
- Germans operations, Poles operations, housing, help, private/everyday life
- atmosphere , illness, hosts, Polish Police, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence
-
Po wojnie Bohdan Mączewski był funkcjonariuszem UB.
Strona IPN: http://inwentarz.ipn.gov.pl/showDetails?id=2050045&q=&page=4220&url=[grupaAktotworcyId=3|aktotworcaId=3977|typ=2]
-
Related sources:
- Str. 1 - 2
-
Related people:
-
"Cygan"
(Stranger / Person who is aided )
Młody, obdarty Żyd o nieznanym nazwisku, śniadej twarzy, uciekinier z getta. Bohdan Mączewski spotyka go na ulicy w...
-
Gorta
Zofia
(Acquaintance / Neighbor)
Mieszka w czasie okupacji na Mścisławskiej. Dzieli opiekę nad Żydami z Bohdanem Mączewskim. W czasie pobytu Mączewsk...
-
Nieznane
Nieznane
(Stranger)
Komisarz granatowej policji na zoliborskim komisariacie, gdzie uwięziono "Cygana". Po jego aresztowaniu na...
-
Mączewska
Wacława
(wife)
Wacława Mączewska wspiera męża w opiece nad ukrywającymi się Żydami. Przechowuje ich, znajduje im pracę, umieszcza i...
-
Nieznane
Nieznane
(in-law)
Siostra Wacławy Mączewskiej, dentystka, leczy Żydów, z terminem płatności po wojnie.
-
Franczyk
Nieznane
(Person who is aided )
Kobieta w wieku 30 – 40, ukrywa się u Bohdana Mączewskiego na Mścisławskiej, a także u jego żony, Wacławy Mączewskie...
-
Silberman
Nieznane
(Stranger)
Inżynier, ukrywa się przez kilka tygodni u Wacławy Mączewskiej. Poszukiwany przez szantażystów.
-
Ziegler
Henia
(Neighbor / Person who is aided )
Żona i współautorka relacji, opisującej pomoc, jakiej udzielał Bohdan Mączewski. Ukrywała się u niego na Żoliborzu,...
-
Ziegler
Marian
(Neighbor / Person who is aided )
Autor relacji. W czasie okupacji ukrywa się u Bohdana Mączewskiego na Mścisławskiej. Opisuje Mączewskiego, jako czło...
-
Mech
Anna
(Neighbor / Person who is aided )
Matka malarki, Zofii Łoziewicz. Obie ukrywają się u Bohdana Mączewskiego.
-
Oberländer
Irena
(Neighbor / Person who is aided )
Pochodzi z Krakowa, córka lekarza, przechowywana przez Bohdana Mączewskiego.
-
Braun
Renata
(Neighbor / Person who is aided )
Żona dentysty z Tarnowa, przechowywana przez Bohdana Mączewskiego na Mścisławskiej.
-
Mikulski
Stanisław
(Neighbor / Person who is aided )
Syn warszawskiego lekarza. Ukrywa się w domu Bohdana Mączewskiego.
-
Łoziewicz
Zofia
(Neighbor / Person who is aided )
About 35 years old, nice, Helena Szereszewska 's room-mate at the Felician Nuns in Leszno Street. Helena conjectures...
-
G.
NN
(Person who is aided )
Żona sędziego G. z Krakowa przyjechała do Warszawy z córeczką i przyjaciółką. Pomagali im Mączewscy. Wacława Mączews...
-
G.
NN córeczka
(Person who is aided )
Do Warszawy przyjechała z Krakowa żona sędziego G. z córeczką i przyjaciółką. Pomagali im Mączewscy. Wacława Mączews...
-
NN
NN przyjaciółka G.
(Person who is aided )
Do Warszawy przyjechała z Krakowa żona sędziego G. z córeczką i przyjaciółką. Pomagali im Mączewscy. Przyjaciółka zo...
-
P.
Zofia
(Person who is aided )
Zofia P., katoliczka (mąż Polak) była dwa razy prowadzona przez Wacławę Mączewską na plastyczną operację nosa do lek...
-
Matka Zofii P.
NN
(Person who is aided )
Matka Zofii P. Staruszka z inteligencji żydowskiej, przywieziona przez Bogdana Mączewskiego razem z córką. Wacława M...
-
Łazarski
Nieznane
(Acquaintance / Collaborator)
Państwo Łazarscy wyrabiali papiery dla podopiecznych Wacławy i Bogdana Mączewskich. On umarł po wojnie w Krakowie.
-
Łazarska
Nieznane
(Collaborator)
Państwo Łazarscy wyrabiali papiery dla podopiecznych Wacławy i Bogdana Mączewskich. Po wojnie ona, malarka, po jego...
-
S.
Nieznane
(Person who is aided )
Bogdan Mączewski wielokrotnie meldował w swoim domu inżyniera S. z żoną. Przechowywał ich, gdy tracili swoje lokum....
-
S. żona
Nieznane
(Person who is aided )
Bogdan Mączewski wielokrotnie meldował w swoim domu inżyniera S. z żoną. Przechowywał ich, gdy tracili swoje lokum....
Related places:
-
Mścisławska 12
Dom, w którym Bohdan Mączewski ukrywa Żydów. Pomaga mu Zofia Gorta.
-
Wilcza 2 m 17
Mieszkanie Wacławy Mączewskiej, żony Bohdana, udzielającej schronienia Żydom.
-
Mścisławska 12
Bogdan M[ączewski] w swojej willi na Żoliborzu [na ul. Mścisławskiej] przygotował się do ocalania ludzi. Udekorował...
-
Warszawa - pomoc Wacławy Mączewskiej
Wacława Mączewska kilkakrotnie zmienia miejsce pobytu rodziny G. w Warszawie.
-
Żelazna, Zakład Sióstr Felicjanek
Zakład Specjalny dla Chronicznie Chorych Kobiet prowadzony przez Siostry Felicjanki mieścił się na ul. Nowowiejskiej...
-
Al. Ujazdowskie
Mieszkania pp. Łazarskich, którzy wyrabiali fałszywe papiery.
Related events:
- Bohdan Mączewski przechowuje w swoim żoliborskim domu licznych Żyd... (Help / free of charge / long-lasting / housing/hiding place / emergency help) ,
- W czasie likwidacji getta Bohdan Mączewski jeździ rano na rowerze... (Help / free of charge / one-off/short-lasting / housing/hiding place) ,
- Mączewski zaprasza do szynku dwóch policjantów, gości ich, prosząc... (Help / free of charge / emergency help) ,
- Mączewski idzie na komisariat, apeluje do honoru komisarza i prosi... (emergency help) ,
- Wacława Mączewska wspiera męża w opiece nad ukrywającymi się Żydam... (Help / free of charge / long-lasting) ,
- Bohdan Mączewski energicznie i przytomnie reaguje na akcje Gestapo... (Help / free of charge / long-lasting / housing/hiding place) ,
- Pomoc Wacławy i Bogdana M[ączewskich]. Pomagali oni bezinteresowni... (Help / long-lasting / housing/hiding place) ,
- Pomoc Wacławy i Bogdana M[ączewskich]. Pomagali oni bezinteresowni... (Help / long-lasting / housing/hiding place) ,
- Państwo Łazarscy wyrabiali papiery dla podopiecznych Wacławy i Bog... (Help) ,
- Pomoc Wacławy i Bogdana M[ączewskich]. Pomagali oni bezinteresowni... (Help / paid / long-lasting / housing/hiding place) ,
- Pomoc Wacławy i Bogdana M[ączewskich]. Pomagali oni bezinteresowni... (Help / long-lasting / housing/hiding place) ,
-
"Cygan"
(Stranger / Person who is aided )
-
Geolocation assigned automatically. Currently verifying map location.