Given name: Irma Family name: Grundland
- NO
- Female
- Irma
- Grundland
- Morgenstern
- Barbara Nasarzewska, Nosarzewska
- 1933-09-30
- Warszawa
- Yes
- From Warsaw
- Grochów, Midtown
- Mokotowska 24; Ceglana 7; Szczęśliwa; Ossowska 32/15
- Jewish
- other, on surface , hiding place in an apartment
- money
- other danger, on a street, recognition
-
Córka Józefa – Szulima i Felicji z domu Zantman. Jej ojciec jest inżynierem. Zostają wysiedleni z Mokotowskiej do getta; mieszkają z krewnymi; rodzina się jednak wykrusza, zostaje Irma, jej rodzice i kuzyn Lucio, siostrzeniec Józefa Morgensterna, którym rodzice Irmy opiekują się po śmierci rodziców. Oboje pracują w szopie, dzieci czasem towarzyszą im w pracy, gdzie kryją się w schowkach. W 1943 Morgensternowie nawiązują kontakt ze znajomym, Antopolskim, przez niego poznają Eliasza Pietruszkę, granatowego policjanta, który pomaga Żydom, m.in. wyprowadza dzieci z getta. W lutym Pietruszka zabiera Irmę do swojego domu; ma później wyprowadzić Lucia i Morgensternów, już ich jednak nie zastaje. Ukrywa fakt śmierci rodziców przed Irmą. Przez dwa miesiące dostaje za opiekę nad dziewczynką pieniądze, po śmierci Morgensternów przechowuje ja bezinteresownie. Z powodu podejrzliwości sąsiadów musi ją wywieźć do wsi Boryczówka koło Tarnopola; mieszka tam jego siostra, Ludwika Pietruszka. Kobieta jest samotna, traktuje Irmę jak córkę. W 1945 zostają przesiedlone na Ziemie Zachodnie, do miejscowości Rudna koło Lubina. Po wyzwoleniu po Irmę zgłasza się jej daleka krewna, Goldsztajnowa. Irma mieszka w Warszawie, robi maturę, zaczyna pracę w przedsiębiorstwie Ciech. Po śmierci ciotki wychodzi za mąż (1954), rok później rodzi się jej syn. Wyjeżdża z rodziną z Polski, początkowo do Izraela, później do USA.
- in the Ghetto, deportation
- Germans operations, Poles operations, Ghetto liquidation, housing, help, private/everyday life
- atmosphere , children, hosts, other help, contacts with other Jews , stranger, long-lasting help, individual help , housing assistence , help from Jews, material help , acquaintances
-
Related people:
-
Pietruszka
Eliasz
(Aider )
Był granatowym policjantem. W październiku/listopadzie 1942 r. przechodząc ul. Stawki zobaczył grupę gestapowców bij...
-
Pietruszka
Ludwika
(Aider )
Siostra granatowego policjanta, Eliasza Pietruszki. W maju 1943 Eliasz przywozi Irmę Morgenstern, którą opiekował si...
-
Morgenstern
Józef (Szulim)
(FAMILY / father)
Inżynier. Jego żoną jest Felicja, z domu Zantman. Mają córkę Irmę, urodzoną w 1933. Po wybuchu wojny przeżywają licz...
-
Morgenstern
Felicja
(Acquaintance / mother)
Żona Józefa, matka Irmy Grundland. Po wybuchu wojny przeżywa z rodziną liczne rewizje niemieckie; zostają wysiedleni...
-
Susman
Lucio [Lusio]
(FAMILY / cousin)
Siostrzeniec Józefa Morgensterna. Jego ojciec umarł w 1938. Po wybuchu wojny, w 1939, jego matka zginęła, wyrzucona...
-
Zantman
Ruchla
(grandmother)
Matka Felicji Morgenstern, babcia Irmy Grundland. W pierwszym okresie getta mieszka razem z Józefem, Felicją i pozos...
-
Antopolski
Mieczysław "Leon"
(Acquaintance / Aider )
Mieczysław "Leon" Antopolski w czasie powstania w getcie został wywieziony do Treblinki, i udało mu się w...
-
Morgenstern
Natan
(FAMILY / grandfather)
Dziadek Irmy Morgenstern. Mieszkał z jej rodziną razem w getcie. Zginął w czasie Wielkiej Akcji - został zastrzelony...
Related places:
-
Osowska 32/15
Eliasz Pietruszka wyprowadza z getta 10-letnią Irmę Morgenstern.
-
Szczęśliwa 7
Na Szczęśliwą 7 został przeniesiony w 1942 r., po pierwszej akcji wysiedleńczej, szop OXACO.
-
Ossowska 36
Eliasz Pietruszka pomagał Żydom, przechowywał ich także w swoim mieszkaniu.
-
Nieznana [mieszkanie Morgensternów]
Pierwsze mieszkanie rodziny Morgenstern w getcie.
Related events:
- Eliasz Pietruszka wyprowadza z getta przez mur 10-letnią Irmę Morg... 1943-02 (Help / long-lasting / housing/hiding place / documents / emergency help) ,
- Od lutego 1943 Eliasz Pietruszka przechowuje u siebie 10-letnią Ir... 1943-05 (Help / long-lasting / housing/hiding place / emergency help) ,
- Irma Grundland mieszka z rodzicami na Szczęśliwej; jej matka szyje... 1942 (Help / housing/hiding place / emergency help / helping other Jews / Danger) ,
- Felicja i Józef Morgensternowie często zabierają ze sobą Irmę i Lu... 1942 (Help / one-off/short-lasting / housing/hiding place / emergency help / Danger) ,
- Irma zapada na koklusz, choroba ma ciężki przebieg. Idzie z matką... 1942 (housing/hiding place / Danger) ,
- Ze względu na coraz bardziej niebezpieczną sytuację w getcie Felic... 1943 (Help / housing/hiding place / emergency help) ,
- Na długo przed ustalonym wyjściem z getta Irmy, matka odpytuje ją... 1942-02 (Help / one-off/short-lasting / housing/hiding place / emergency help) ,
- Irma Grundland mieszka u Eliasza Pietruszki, który ma troje dzieci... 1943 (Help / free of charge / long-lasting / housing/hiding place / other help) ,
- Irma Morgenstern z rodzicami Josefem i Felicją musieli przenieść s... (housing/hiding place) ,
- Josef i Felicja Morgenstern pracowali w szopie OXACO. Josef przysz... 1942 (housing/hiding place / Danger) ,
-
Pietruszka
Eliasz
(Aider )