Given name: Włodzimierz Family name: Graliński

  • NO
  • Male
  • Włodzimierz
  • Graliński
  • No data
  • Not in Warsaw
  • Łódź
  • Leszno 109/111
  • Polish
  • higher
  • on surface
  • other danger

  • Do wybuchu wojny pracował w magistracie w Łodzi, jako wicedyrektor Zarządu Miejskiego. W czasie okupacji był kierownikiem kwarantanny dla Żydów na Lesznie. Współpracował z Julianem Grobelnym w RPŻ Żegota. W awaryjnej sytuacji można było u niego ukryć na pewien czas osoby w trudnej sytuacji. Niemcy bali się kontrolować budynek, żeby się nie zarazić. Graliński pomagał ukrywającym się Żydom, wśród jego podopiecznych był m.in. profesor Rosset, znany polski demograf, po wojnie profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Garliński był bardzo ofiarnym, odważnym człowiekiem.

  • in the Ghetto, deportation
  • administrative, Poles operations, underground activity, help, work
  • other help, Polish underground movement , contacts with other Jews , medical, stranger, long-lasting help, housing assistence , quarter/district

  • Żydzi pod swastyką czyli getto w Warszawie w XX-tym wieku
    w Archiwum ŻIH; Sygn. 302/90

    Henryk Bryskier (Władysław Janowski)
    3 VII 1899 Warszawa-18 X 1945 Warszawa
    s. Juliana i Sury

    Początki okupacji niemieckiej w Warszawie. Wprowadzenie przepisów antyżydowskich, wywłaszczenie przedsiębiorstw żydowskich. Działalność żydowskich organizacji społecznych. Powstanie i organizacja Judenratu. Warunki życia w getcie.
    [brak znacznej części pamiętnika, dotyczącej życia w getcie i działalności społecznej autora].
    Akcja likwidacyjna latem 1942 r., selekcje, organizacja szopów (autor znalazł się w szopie Brauera), budowa schronów. Relacja uciekiniera z Treblinki. Powstanie w getcie. Autor został wywieziony do Lublina i przebywał w obozie koncentracyjnym przy ul. Lipowej. Warunki życia w obozie.

    Autor pamiętnika był inżynierem, działaczem społecznym w getcie warszawskim. Pamiętnik został spisany w Warszawie, w ukryciu, w latach 1943-1944. Wskutek zmiany kryjówki autor nie mógł kontynuować pracy i opisać swej ucieczki z obozu koncentracyjnego. W maju 1944 r. ukrył rękopis na Pradze. Po wyzwoleniu dyr. departamentu w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Jego córka przekazała pamiętnik w 1947 r. do Żydowskiej Komisji Historycznej.
    Do pamiętnika dołączono fragmentaryczny odpis przygotowany do druku przez Adama Rutkowskiego (39 s.), spis treści całości pamiętnika (9 s., zawierające opis ponad 600 s. rękopisu) oraz list córki autora, Jadwigi Bryskier-Shalit z 18 IV 1964 r. (5 s.), zawierający informacje o autorze i o okolicznościach powstania pamiętnika.

    Publikacja: H. Bryskier, Żydzi pod swastyką czyli getto w Warszawie, „Biuletyn ŻIH”, nr 62 (1967), s. 77-99, nr 67 (1968), s. 109-132 (fragmenty); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993, s. 101-104, 125-129, 145-147 (fragmenty).


    Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
    ul. Tłomackie 3/5
    00-090 Warszawa
    tel. (48) (22) 827 92 21, fax: (48)(22) 827 83 72
    email: secretary@jewishinstitute.org.pl
    http://www.jewishinstitute.org.pl/


  • 63 (9)