Given name: Miriam Family name: Fridman

  • NO
  • Female
  • Miriam
  • Fridman
  • 1922-00-00
  • Wołyń
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Wołyń, Lwów
  • Warszawa – ul. Wielka 5, ul. Krasińskiego 8
  • Jewish
  • good
  • secondary
  • on surface , in an apartment
  • recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out , in an apartment
  • Córka adwokata. Kończy gimnazjum w 1940. W 1941 wyjeżdża z rodzicami do Lwowa, gdzie po utworzeniu getta pracuje na poczcie; przeżywa aresztowanie ojca. Znajduje się w obozie janowskim, opuszcza go. Dzięki pomocy „spółki” księdza, administratora i Rosjanki – komunistki kupuje aryjskie papiery za 2.500 złotych; dokładnie opisuje sposób ich wytwarzania. Jest świadkiem akcji likwidacyjnej we Lwowie, w sierpniu 1942.

    Po przybyciu do Warszawy mieszka przez 2 tygodnie w hotelu na ul. Wielkiej, nachodzą ją szmalcownicy; przenosi się na Żoliborz i tu krótko mieszka u emigrantów rosyjskich, „białych” Rosjan. Wypraszają ją, kiedy dowiadują się, że jest Żydówką. Przenosi się na ul. Krasińskiego, do pań Pundykiewicz, teściowej i synowej. Synowa działa w AK, rozprowadza prasę podziemną. Miriam chce działać w AK, Pundykiewiczowa tłumaczy jej, że musiałaby się podać za Polkę. Miriam nie chce oszukiwać. Pomaga jednak przy rozdzielaniu podziemnej pracy. Jej gospodynie wspierają ją, mimo podejrzliwości sąsiadów. Przeżywają łapankę w Wielki Piątek 1944. W ich domu Niemcy znajdują broń. Aresztują wszystkich mężczyzn, niemal wszystkich jednak zwalniają. Po wybuchu Powstania młoda pani Pundykiewicz bierze w nim udział, Miriam zostaje z jej teściową w mieszkaniu. Pomaga przy budowie barykad. Dom jest bombardowany, lokatorzy zasypani. Po wielu godzinach zostają uwolnieni; Miriam przenosi się do Fortu Sokolnickiego. Stamtąd po kapitulacji Warszawy wychodzi do obozu w Pruszkowie. Udaje chorą, dzięki czemu zostaje wysłana do Zakopanego. Gestapo aresztuje ją 6.01.1945, oskarżając o udział w Powstaniu Warszawskim. Zostaje zesłana do obozu pracy w Wiedniu. Pracuje w fabryce drzewnej Kettele w Atzkersdorf (własc. Atzgersdorf) koło Wiednia. W 1946 wyjeżdża do Izraela.

  • Germans operations, Poles operations, underground activity, housing, help, blackmail, "szmalcownictwo", private/everyday life
  • atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, Polish underground movement , costs, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents
  • str. 3 - 4