Given name: Marian Family name: Filar

  • YES
  • Male
  • Marian
  • Filar
  • 1917-12-17
  • Warszawa
  • Yes
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Gęsia 18
  • Sienna 72, Miła 7
  • Jewish
  • higher

  • Syn Estery z d. Frenkel i Abrahama Filara. Miał 6 starszego rodzeństwa. Ojciec był przedsiębiorcą, prowadził sklep z odzieżą na ul. Gęsiej 8. Matka zaszczepiła dzieciom miłość do muzyki, kilkoro z nich grało na pianinie i na skrzypcach. Marian był wybitnie zdolny, zaczął grać na pianinie w wieku 4 lat. Swój pierwszy publiczny koncert dał w wieku sześciu lat. W wieku dwunastu lat grał z Orkiestrą Filharmonii Narodowej, a następnie studiował u wybitnego polskiego pianisty i pedagoga Zbigniewa Drzewieckiego w Państwowym Konserwatorium Muzycznym. Po wybuchu wojny wyjechał z batem i jego rodziną do Lwowa, gdzie studiował i koncertował. W 1941 r, po wybuchu wojny rosyjsko-niemieckiej, wrócił do rodziny do warszawskiego getta. Marian pracował przez jakiś czas na placówce na dworcu Zachodnim, ale dawał również koncerty w getcie. W czasie powstania z kilkoma członkami rodziny kryli się w przygotowanym bunkrze. Zostali znalezieni i zabrani na Umschlagplatz. Matka z siostrą i żoną Joela zostały wywiezione, a Marian ze starszym bratem Joelem wysłany na Majdanek. Później byli w obozie pracy w Skarżysku, w Buchenwaldzie, Schlieben, Bautzen i Nicksdorf, gdzie zostali wyzwoleni. Wrócili do Łodzi, i po odnalezieniu brata Michała, który wrócił z Syberii, wyjechali do Niemiec. Po wyzwoleniu Filar mógł wznowić karierę, studiując u znanego niemieckiego pianisty Waltera Giesekinga. W 1950 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, a wkrótce potem koncertował z Eugene Ormandy i Philadelphia Orchestra. Zadebiutował w Carnegie Hall w Nowy Rok 1952. Został kierownikiem wydziału fortepianu w Settlement Music School w Filadelfii, a później profesorem muzyki na Temple University, kontynuując występy z Philadelphia Orchestra, Chicago Symphony Orchestra, Narodową Orkiestrą Symfoniczną i wieloma innymi. Zmarł w 2012 roku.
    Wydał wspomnienia pt. "From Buchenwald to Carnegie Hall" (University of Mississippi Press, 2003).

  • Warsaw Ghetto Uprising, 1943, in the ghetto, deportation
  • social/communal, private life / daily life
  • author, musicians, outposts, everyday life

  • Wykorzystano równieź wspomnienia Mariana Filara "From Buchenwald to Carnegie Hall" (University of Mississippi Press, 2003).