Given name: Róża Family name: Amzelówna

  • NO
  • Female
  • Róża
  • Amzelówna
  • NN
  • NN
  • No
  • From Warsaw
  • Nieznany
  • Jewish
  • bad
  • higher
  • homicide

  • Świetnie się zapowiadająca badaczka grup krwi. Asystentka prof. Ludwika Hirszfelda w Zakładzie Badania. Surowic i Szczepionek.
    Hanna Klicka i jej bliscy starają się znaleźć schronienie dla Róży Amzelówny. „Trudno było ją przechować. Bardzo wysoka, o twarzy typowo żydowskiej, wpadała od razu w oczy”. Znajdują dwa mieszkania: na Żoliborzu i w Piastowie. Amzelówna nie chce się jednak rozstawać z matką, dla której szykowane jest miejsce w szpitalu. Przyrodni brat Amzelówny, Aleksander Messing, syn jej matki z drugiego małżeństwa, żyjący po aryjskiej stronie pod nazwiskiem Krasnodębski, nie chce wziąć do siebie matki i siostry. Amzelówna i jej matka giną.

  • Germans operations, housing, education, help, work, death , private/everyday life
  • atmosphere , other help, contacts with other Jews , long-lasting help, individual help , housing assistence , help from Jews, material help , work, acquaintances

  • „Odbyła studia na Wolnej Wszechnicy Polskiej. W PZE pracowała nad standaryzacją odczynów Weil-Felixa, Wassermana i Widala, które to prace wykonywane były dla Komitetu Higieny Ligi Narodów. Opisywała epidemie duru brzusznego z punktu widzenia bakteriologii. W 1927 wyjechała do Instytutu Pasteura w Algerze, aby ukończyć wcześniej prowadzone prace nad bakteriologią prątka duru brzusznego i paradurów. Róża Amzelówna była współautorką prac nad grupami krwi, m.in. „O sposobach i technice stwierdzania własności grupowych w plamach krwi i płynach ustroju” (1931). W „Historii jednego życia” Hirszfeld charakteryzuje Różę Amzelównę jako osobę wykształconą, znającą w mowie i piśmie 7 języków, mającą dar porywającego wykładu. Wszystkim pracownikom w Zakładzie pomagała przygotowywać publikacje. Wojna zastała ją w Paryżu, w Instytucie Pasteura. Wróciła i pomagała Hirszfeldowi organizować krwiodawców w czasie oblężenia Warszawy. Po ucieczce z getta ukrywała się, lecz została aresztowana przez Niemców i zginęła wraz ze swoją matką”.
    (Marta Gromulska, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 1998)

    „Razem z Różą Amzelówną [Hirszfeld] opracował metodę identyfikacji cech grupowych krwi w krwawych śladach, co ugruntowało ich wartość dowodową w procesach sądowych. W słynnej sprawie przeciw Ricie Gorgonowej, oskarżonej w 1932 r. o zamordowanie córki kochanka, Hirszfeld wystąpił jako ekspert i zakwestionował opinię biegłych powołanych przez prokuraturę, że plamy krwi na chusteczce i koszuli oskarżonej należały do ofiary”.
    (Beata Maciejewska, Zew krwi profesora Hirszfelda, Gazeta Wyborcza,
    8 września 2014)

  • Str. 5 – 6