Żandarm otworzył bramę, więc Franciszce Grunbe...

  • YES

  • Żandarm otworzył bramę, więc Franciszce Grunberg, Cyli i jej krewnej udaje się wyjechać z getta. "Zdawało mi się, że to anioł śmierci wypuszcza mnie z piekielnych czeluści".

  • 1943-04-10
  • 1943-04-10
  • in the ghetto
  • private life / daily life
  • atmosphere, communication, escaping the ghetto, private life

  • 302/97

    Franciszka Grunberg
    ur. 1898 Łódź
    z d. Grosberger, c. Izydora (Icka) i Reginy (Rywki)

    bez tytułu

    Cz. I: Opuszczamy getto
    Warunki życia w getcie warszawskim po pierwszej akcji likwidacyjnej. Budowa schronów, starania o znalezienie kryjówki po tzw. aryjskiej stronie. Autorka z mężem wydostała się z getta i ukrywała się u Polaków, jej syn ukrywał się w innym miejscu.
    Afera Hotelu Polskiego, ograbienie autorki i jej męża przez szantażystów
    Cz. II: Fragment z pobytu w klasztorze
    Pobyt w klasztorze księży zmartwychwstańców przy ul. Chełmskiej podczas powstania warszawskiego, opieka księży nad uchodźcami.
    Cz. III: Przez pola i lasy
    Przymusowa ewakuacja z Warszawy, tułaczka po wsiach. Autorka z mężem i synem od września 1944 r. do stycznia 1945 r. wędrowała po wsiach Mazowsza, nie mogąc nigdzie znaleźć bezpiecznego miejsca stałego pobytu.

    Autorka była dentystką, w getcie warszawskim straciła starszą córkę. Ukrywała się pod nazwiskiem Łukomska. Przebywając w ukryciu spisywała pamiętnik, po wyzwoleniu odtworzyła go częściowo i uzupełniła, w 1947 r. przekazała do Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej. Po wojnie wyjechała z Polski.

    Oryginał, rękopis, s. 1-621, format: 210 x 150 mm (9 zeszytów), jęz. polski
    Odpis: maszynopis, s, 1-327, format: 290 x 210 mm

    Publikacja: Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993, s. 202-205, 216-223, 272-279, 314-321 (fragmenty).

  • 58