W zamknięciu Chaim widzi istotę tragedii dotyk...

W zamknięciu Chaim widzi istotę tragedii dotykającej jego naród: Judenrat różni się od Rady Wspólnoty Żydowskiej, chwalebnie zapisanej w historii. Przewodniczącego Judenratu i jego pomocników uważa autor za "synów Chama", obcych duchowo własnemu narodowi, mięśniaków, narzuconych Żydom przez obcą siłę. "Większość z nich to głupki, na których nikt by nie spojrzał w normalnych czasach". Dalszy ciąg krytyki Judenratu: to ludzie nigdy nie wybrani na reprezentantów narodu i nie mogący nawet o tym marzyć, całe ich dotychczasowe życie przebiegało poza wspólnotą, nie brali udziału w radościach Żydów ani ich nieszczęściach. Bez nazwiska o Czerniakowie: nikt nie zwróciłby uwagi na inżyniera, głupca nad głupcami, który zasymilował się nie z przyczyn ideologicznych, ale czysto bytowych. Miałkie umysły, artyści pokera, wychowani w obcej kulturze. Syjonizm pozbył się ich, a ci wyrośli w górę jak cienie.

Kapłan, Chaim Aron, Scroll of Agony. The Warsaw Diary, transl. from Hebrew and ed. by A. I. Katsh