Społeczność żydowska Pułtuska zostaje wygnana....

Społeczność żydowska Pułtuska zostaje wygnana. Chaimowi opowiada o tym jeden z wygnańców, buchalter funduszu pożyczkowego Jointa, Majer Szejnberg. Niemcy zdobyli Pułtusk 18 września 1939 r. Wkrótce rabin od komendanta dywizji otrzymał rozkaz sporządzenia dwóch list: pierwsza miała zawierać spis rzeczy osobistych, druga spis całej społeczności żydowskiej. Listy zostały sporządzone przed 25-09-39. Buchalter następnego dnia odebrał je od rabina, aby zanieść Niemcom. Towarzyszył mu uczeń i ulubieniec rabiego - chasyd, z brodą i w tradycyjnym stroju. Po przybyciu do biura komendanta, chasyd został zmuszony do wejścia na stół i tańczenia przez dwie godziny. Gdy buchalter /w "europejskim" stroju/ prosił, by pozwolono mu odejść i odpocząć, Niemiec kazał Żydowi tańczyć jeszcze jedną godzinę. Lista rabina zawierała nazwiska 960 rodzin żydowskich. O 10.00 rano dostał ją niemiecki oficer. Dwie godziny później zaczęła się akcja wysiedleniowa. Mężczyźni, kobiety i dzieci, starzy i młodzi, chorzy i zdrowi, zastani w domach lub znalezieni na targu albo na ulicy, wszyscy zostają zgromadzeni w parku w pobliżu starostwa. Kto zdołał spakować walizkę lub węzełek - może je zatrzymać, kto nie - nie wolno mu wrócić po rzeczy. Wszyscy mają natychmiast opuścić Pułtusk, przekraczając Narew. Wygnaniu podlegali wszyscy - nawet starcy na łożu śmierci. Kobieta, która właśnie rodziła - została zostawiona w spokoju na jeden dzień. Następnego załadowano ją na wóz i ona także została wygnana. Wygnańcy przekroczyli Narew i zatrzymali się we wsi Popłowo po drugiej stronie rzeki. W sobotę 30 września zostali wygnani z Popłowa. Niektórzy zmarli po drodze. Rabin, który wraz z innymi był w Popłowie, został pobity i okradziony przez mieszkańców wsi. Okradli oni także pozostałych wygnańców, gdy ci opuszczali wieś: tłum otoczył wszystkich i opróżnił im kieszenie.

Kapłan, Chaim Aron, Scroll of Agony. The Warsaw Diary, transl. from Hebrew and ed. by A. I. Katsh