Późnym listopadem 1943 r. uciekło siedmiu więź...
- NO
-
Późnym listopadem 1943 r. uciekło siedmiu więźniów z kotłowni na Pawiaku. Pięciu Żydów: Kapłan, Yass, Zajączkowski, Rosenblatt, Lach (ci byli zatrudnieni w kotłowni) i szewc Dinner (zatrudniony w warsztacie), oraz Polak znany jako Heniek. Tylna ściana budynku z kotłownią przylegała do ul. Pawiej. Powyżej kotłowni był strych, 6 metrów nad ziemią. Jego ściany były cienkie i kruche. W listopadzie wcześnie się ściemniało. Więźniowie zrobili dziurę w ścianie strychu, spuścili się po linie, przeszli przez opuszczone getto.
Odbyło się to tak: O 5-tej wieczorem, kiedy zaczęło się ściemniać, szewc Dinner, zwolniony wcześniej z pracy, przyszedł do kotłowni. Nikogo to nie zdziwiło, był częstym gościem w kotłowni, bo przyjaźnił się z Lachem i Rosenblattem. Jego przyjście było sygnałem rozpoczęcia akcji. Jeden z pracowników przybiegł z piwnicy pod kotłownią, gdzie były pompy. Zameldował strażnikowi "Felusiowi", że jedna z pomp przestała działać. "Feluś" zbiegł na dół. Piwnica była odizolowana, nie było nic z niej słychać. Na ostatnim stopniu schodów "Feluś" został powalony przez dwóch więźniów, jego wołania nikt nie słyszał. Niestety, więźniowie, pewnie z pośpiechu, nie związali go zbyt mocno. Nie zabili, nie został wrzucili do pieca. W tym czasie więźniowie wspięli się na strych i wybili dziurę w ścianie. Jeden z uciekinierów wrócił do piwnicy, żeby powiedzieć kolegom, że wszystko gotowe. Chwilę później "Feluś" wydostał się z więzów i wszczął alarm. Władze więzienne zaalarmowały patrol, który patrolował teren byłego getta. Wszyscy więźniowie Pawiaka zostali wcześniej zagnani do swoich cel. Światło na całym terenie zostało zgaszone. Okna celi oddz. IV wychodziły na bramę Pawiaka. Po 7-mej wieczorem więźniowie zauważyli samochód wjeżdżający przez bramę. Usłyszeli świst bata, szczekanie psów, krzyki i jęki. Po chwili przyjechał drugi samochód. Uciekinierzy byli bici na śmierć. Katował ich strażnik Kurt Novotny. Następnego dnia więźniowie, którzy kibicowali uciekinierom, dowiedzieli się, że w czasie opuszczania się na ziemię Rosenblatt złamał nogę, nie mógł dalej iść. Zawlókł się do najbliższych ruin i tam podciął sobie żyły. - 1943-11-00
- Germans operations, death
- antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, contacts with other Jews
-
Related sources:
-
Related people:
-
Kaplan lub Kapłan
nieznane
(Death / captured by Germans / Independent Jewish actions )
Był więźniem Pawiaka na oddz. IV. Pracował w kotłowni. Pod koniec listopada 1943 r., razem z sześcioma współwięźniam...
-
Zajączkowski
nieznane
(Death / captured by Germans / Independent Jewish actions )
Był więźniem Pawiaka na oddz. IV. Pracował w kotłowni. Pod koniec listopada 1943 r., razem z sześcioma współwięźniam...
-
Dinner
Staszek
(Death / captured by Germans / Independent Jewish actions )
Szewc. Był więźniem Pawiaka na oddz. IV. Pracował w tzw. małych warsztatach. Pod koniec listopada 1943 r., razem z s...
-
Novotny
Kurt
(homicide)
Były żandarm osadzony przez Niemców w więzieniu z różnymi zarzutami kryminalnymi. Na Pawiaku miał status więźnia upr...
-
Lach
nieznane
(Death / captured by Germans / Independent Jewish actions )
Był więźniem Pawiaka na oddz. IV. Pracował w kotłowni. Pod koniec listopada 1943 r., razem z sześcioma współwięźniam...
-
Yass
nieznane
(Death / captured by Germans / Independent Jewish actions )
Był więźniem Pawiaka na oddz. IV. Pracował w kotłowni. Pod koniec listopada 1943 r., razem z sześcioma współwięźniam...
-
Rosenblatt
nieznane
(Death / Independent Jewish actions )
Był więźniem Pawiaka na oddz. IV. Pracował w kotłowni. Pod koniec listopada 1943 r., razem z sześcioma współwięźniam...
-
nieznane
"Feluś" [polski strażnik na Pawiaku]
(Denunciation)
Polski strażnik więzienny na Pawiaku. Pod koniec listopada 1943 r. pełnił służbę w kotłowni więziennej. Kilku więźni...
Related places:
-
Dzielna, kotłownia na Pawiaku 24/28
Kotłownia na Pawiaku. Tylna ściana budynku z kotłownią przylegała do ul. Pawiej. Powyżej kotłowni był strych, 6 metr...
-
Kaplan lub Kapłan
nieznane
(Death / captured by Germans / Independent Jewish actions )