Chaim odwiedził Mosze Indelmana, który był zes...

Chaim odwiedził Mosze Indelmana, który był zesłany do obozu pracy kilka miesięcy wcześniej. Indelman nie może powiedzieć, gdzie to było - plotka głosi, że był w Dirschau. Mosze ani nie potwierdza, ani nie zaprzecza - kazano mu podpisać zobowiązanie, że będzie trzymać wszystko w tajemnicy. Indelman podczas przesłuchania wyłożył Niemcom swoją filozofię: Nazizm jest klątwą nałożoną na Żydów, każdy, kto twierdzi inaczej, kłamie. Nie jest grzechem sprzeciwiać się temu, kto nastaje na nasze życie i chce nas zetrzeć z powierzchni ziemi. Żydowski pogląd, czyli syjonizm, nie jest sprzeczny z niemieckim widzeniem kwestii żydowskiej: oba chcą emigracji i oba nie widzą miejsca dla Żydów obok innych kultur. Syjoniści są za odróżnianiem się Żydów i nieasymilowaniem z innymi - naziści wprowadzają to w życie. Przesłuchujący nie wierzyli własnym uszom. Chaim jest uszczęśliwiony spotkaniem z Indelmanem: po raz pierwszy widzi, że komuś udało się "ujść z życiem z piekła".

Kapłan, Chaim Aron, Scroll of Agony. The Warsaw Diary, transl. from Hebrew and ed. by A. I. Katsh